بیماری های مهم ذرت در ایران و کنترل و مبارزه با بیماری های ذرت
بیماری های زیادی وجود دارند که در مراحل مختلفی از رشد گیاه ذرت به محصول خسارت وارد می سازند و سبب کاهش کمیت و کیفیت محصول ذرت می شوند در ذیل به بعضی از بیماری ها مهم ذرت در ایران و کنترل و مبارزه با این بیماری های ذرت اشاره شده است.
بیماری سیاهک معمولی ذرت smut Common
عامل بیماری قارچی با نام علمی maydis Ustlago می باشد. سیاهک معمولی ذرت یکی از شایع ترین بیماری های ذرت است که در تمام مناطق ذرت کاری وجود دارد و خسارات عمده ای به محصول می زند. میزان خسارت بیماری بستگی به رقم، موقعیت جغرافیایی محل تشکیل گال و اندازه آن دارد و بین 40-100 درصد باعث کاهش محصول می شود.
کنترل بیماری سیاهک معمولی ذرت
1- خارج کردن گال های بیماری سیاهک (قبل از باز شدن) از مزرعه و انداختن آنها در گودالی و سوزاندن آنها
2- اجتناب از مصرف کود ازت زیاد، این افزایش باعث حساس شدن گیاه به این بیماری می شود.
3- مبارزه با علف های هرز ( در صورت مبارزه مکانیکی به گیاه صدمه وارد نشود).
4- ضد عفونی بذر
5- استفاده از ارقام مقاوم
پوسیدگی فوزاریومی بلال Fusarium ear rot
عامل عمده بیماری قارچ فوزاریوم و غالب ترین گونه آن F. moniliforme است. این قارچ هر ساله در مناطق ذرت خیز کشور به اندام های مختلف ذرت خسارت زیادی می زند. قارچ عامل بیماری در اندام های مختلف گیاه تولید بیماری می کند علاوه بر خسارت مستقیم به گیاه، این قارچ با تولید ماده سمی (توکسین) تأثیر زیان باری روی سلامت عمومی دارد. این قارچ سطح انتشار وسیعی دارد و بیماری های مهمی چون مرگ گیاهچه، پوسیدگی ریشه، پوسیدگی ساقه و پوسیدگی بلال را ایجاد می کند.
کنترل پوسیدگی فوزاریومی بلال
با توجه به بررسی های انجام گرفته به منظور کاهش آلودگی و کنترل بیماری پوسیدگی فوزاریومی بلال ذرت موارد زیر توصیه می گردد.
1- بقایای گیاهی بعد از ذرت جمع آوری گردد. شخم عمیق و مدفون ساختن بقایا نیز تا حدودی موثر است.
2- مبارزه با علف های هرز ( در صورت مبارزه مکانیکی به گیاه صدمه وارد نشود).
3- ضد عفونی بذر
4- مبارزه بموقع و موثر بر علیه آفات ذرت در منطقه ، بخصوص ساقه خوار اروپایی و هلیوتیس، که شیوع بیشتری دارند، صورت گیرد.
5- استفاده از بذر سالم و ضدعفونی شده جهت کشت
6- تنش های وارده به گیاه از جمله عوامل مهم در شروع و گسترش بیماری فوزاریومی بلال است. در این میان تنش خشکی به خصوص پس از ظهور کاکل اهمیت خاصی دارد و باید با یک برنامه منظم ، آبیاری این گونه تنش ها را به حداقل رساند.
7- مصرف بیش از اندازه کود ازته و مصرف اندک کود پتاسه، مقاومت گیاه را در برابر بیماری کاهش
می دهد.
8- برداشت طوری صورت گیرد که حداقل صدمه به بذر وارد شود. کمباین ها با ایجاد ترک در بذر، راه ورود قارچ فوزاریوم را هموار می کنند. در صورت امکان از ماشین های مخصوص برداشت ذرت استفاده گردد.
9- تراکم بوته، باید متناسب با مقدار توصیه شده برای هر رقم باشد. تراکم بیش از حد سبب افزایش رطوبت و مهیا شدن شرایط مناسب برای رشد و توسعه بیشتر قارچ می شود.
۱۰ - استفاده از ارقام مقاوم
11-برداشت ذرت به محض اینکه رطوبت دانه ذرت اجازه دهد باید صورت گیرد طبق یک برنامه زمان بندی مشخص ابتدا مزارع آلوده برداشت گردد تا از توسعه بیشتر آلودگی ممانعت بعمل آید رطوبت زیر ۱۸ درصد برای بلال و ۱۳ - ۱۵ درصد برای بذر در هنگام برداشت مناسب می باشد.
12- از انبار کردن بذور کپک زده باید جداً خودداری کرد.
13- تاریخ مناسب کشت ذرت در منطقه مشخص گردد. گاهی کشت زود هنگام سبب می شود گیاه از زخم های حاصل توسط حشرات بگریزد و لذا میزان بیماری کاهش یابد.
ویروس کوتولگی زبر ذرت Maize rough dwarf virus (MRDV)
اگر گیاهچه جوان ذرت (دو برگی در مرحله کلئوپتیل) مورد هجوم ویروس قرار گیرد علائم به صورت کوتولگی خیلی شدید ظاهر می شود و گاهی حتی بوته ذرت از ۳۰ سانتی متر بلندتر نمی گردد و به مرور بوته ذرت کاملاً خشک می شود و عملاً هیچ دانه ای تولید نمی شود. اگر ذرت بعد از مرحله گیاهچه ای مورد هجوم قرار گیرد کوتولگی ایجاد شده خفیف تر است و ارتفاع ذرت ممکن است به ۵۰ سانتی متر برسد و گل تاجی گل آذین نر تولید کند ولی هیچ بلالی تولید نمی کند ضخامت ساقه ذرت آلوده نسبت به طول آن زیادتر از معمول به نظر می رسد و ساقه ذرت مقداری از حالت گرد به حالت کتابی تبدیل می شود. فاصله بین میانگره ها کوتاه می شود. این بوته نیز پس از مدتی شروع به کند و بدون تولید دانه ای از بین می رود.
کنترل ویروس کوتولگی زبر ذرت
1- مبارزه شیمیائی با ناقلین بیماری
2- ضد عفونی بذر با سموم مناسب
3- مبارزه با علف های هرز میزبان ( شیمیائی و مکانیکی )
4- عدم کاشت برنج در نواحی آلوده به ویروس
5- رعایت تاریخ کاشت ذرت
مشخصاتتان را وارد کنید 