آبیاری بارانی و انواع سیستم های آبیاری بارانی
آبیاری بارانی، نوعی از آبیاری تحت فشار است و سیستم های آبیاری بارانی را با توجه به مکانیزه و غیر مکانیزه بودن آنها به انواع زیر تقسیم می کنند:
الف) سیستم های آبیاری بارانی غیر مکانیزه، که خود به انواع زیر تقسیم می شود:
- کلاسیک کاملا متحرک
- کلاسیک نیمه متحرک
- کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک
- کلاسیک کاملا ثابت
- شلنگی با قرقره کوچک
ب) سیستم های آبیاری بارانی مکانیزه
- ویل موو یا آبفشان غلتان
- سیستم گان یا آبفشان قرقره ای
- سیستم سنتر پیوت یا دوار
- سیستم لینیر یا خطی
الف) سیستم های آبیاری بارانی غیر مکانیزه
سیستم آبیاری بارانی کلاسیک متحرک
در این نوع سیستم آبیاری تمام اجزاء دارای قابلیت جابجایی می باشند. چون تمام لوله ها جابجا می شوند، جنس آنها بایستی از آلومینیم باشد. این روش جهت آبیاری تکمیلی آبیاری اراضی کوچک و پراکنده و آبیاری مقدماتی مناسب است هزینه های سرمایه گذاری این روش کمتر بوده ولی هزینه های بهره برداری و نگهداری بیشتری دارد برای این روش آبیاری، هیچگونه محدودیتی از نظر شکل و ابعاد زمین وجود ندارد.
آبیاری بارانی کلاسیک نیمه متحرک
در این روش آبیاری پمپ و لوله های اصلی و نیمه اصلی ثابت و بال های آبیاری و آبپاش ها متغییر می باشند . از آنجائیکه به تعداد کافی بال آبیاری وجود دارد، با جابجایی آنها در طول فصل زراعی آبیاری صورت می گیرد. با توجه به شرایط باد منطقه، فواصل آبپاش را طوری تنظیم می کنند که همپوشانی کاملی ایجاد گردد.
آبیاری بارانی کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک
در این روش آبیاری کلیه اجزاء سیستم شامل پمپ و لوله های اصلی و فرعی و بال های آبیاری و آب پاش ها ثابت می باشند ولی آبپاش ها متحرک هستند. آبیاری مزرعه با جابجا کردن آبپاش ها صورت می گیرد.
آبیاری بارانی کلاسیک ثابت
در این روش آبیاری تمام اجزاء سیستم ثابت می باشند. حداقل نیروی کارگری مورد نیاز بوده و فقط بایستی شیرهای ابتدای هر قطعه باز و بسته شوند. البته می توان با استفاده از شیرهای برقی سیستم آبیاری را بطور کلی اتوماتیک نمود هزینه های سرمایه گذاری این روش زیاد بوده و برای محصولات گرانقیمت قابل توجیه است. هیچگونه محدودیتی از نظر شکل و ابعاد زمین وجود ندارد. فاصله آبپاش ها بیشتر به صورت ۱۲× ۱۲ و ۱۵×۱۵ و ۱۵×۱۲ و ۱۸×۱۲ می باشد. راندمان آبیاری در این نوع سیستم حدود ۷۵ درصد است.
سیستم شلنگی با قرقره کوچک
این روش همانند روش آبیاری کلاسیک نیمه متحرک بوده و بجای بال آبیاری از دستگاه های قرقره ای کوچک استفاده می شود به دور قرقره، لوله پلی اتیلن نرم پیچیده شده و انتهای آن به یک آبپاش ( بر روی ارابه کوچک ) متصل است. قرقره ها به فواصل مشخص بطور ثابت نصب شده و هر یک نواری بطول حداکثر ٤٠٠ متر در طرفین را آبیاری می کنند. جابجایی آبپاش ها با چرخانیدن قرقره ( دستی یا موتوری ) انجام می شود و نیازی به تردد در داخل مزرعه نیست.
ب) سیستم های آبیاری بارانی مکانیزه
دستگاه آبیاری بارانی آبفشان غلطان ( ویل موو )
ویل موو دستگاهی است که بر روی چرخ های آلومینیومی قرار دارد که از دو نیم طوقه تشکیل یافته و با استفاده از موتور بنزینی در وسط چرخ ها شروع بکار کرده و با آبگیری از شیرهای هیدرانت توسط شلنگ برزنتی زمین را آبیاری می کند. این نوع سیستم آبیاری معمولا برای اراضی دارای اشکال منظم قابل استفاده است و بیشتر در زراعت های چغندر قند، گندم، سیب زمینی، پنبه و سویا بکار گرفته می شود.
دستگاه آبیاری بارانی آبفشان قرقره ای ( گان )
در این روش بال آبیاری شامل یک لوله است که از یک طرف به دور یک قرقره بزرگ پیچیده شده و از طرف دیگر به ارابه بزرگی که آبپاش روی آن قرار گرفته متصل می شود. برای شروع آبیاری معمولاً قرقره و ارابه را به کنار زمین و جایی که شیر آب از لوله اصلی وجود دارد منتقل کرده و پس از اتصال قرقره به شیر آب ، ارابه را توسط تراکتور کشیده و به انتهای زمین انتقال می دهند. در این حالت لوله از دور قرقره باز می شود. با برقرار شدن جریان لوله توسط موتور، شیلنگ به دور قرقره جمع می شود و ارابه را به طرف قرقره می کشد با حرکت ارابه از انتهای زمین به طرف قرقره، آبیاری یک نوار کامل از عرض زمین انجام می گیرد. این سیستم بیشتر برای آبیاری های تکمیلی کاربرد دارد و بیشتر برای گیاهان کوتاه و بلند مورد استفاده قرار می گیرد.
دستگاه آبیاری بارانی دوار (سنتر پیوت )
سیستم دوار مرکزی نوعی دیگر از آبیاری بارانی است و نام خارجی آن سنتر پیوت می باشد. در این روش به صورت اسپری و یا اسپیرینکر (قطرات ریز) عمل آبپاشی انجام می گیرد و مطابق حرکت عقربه ساعت زمین زراعی به صورت دایره ای آبیاری می شود. در دنیا بیشتر از سیستم های مکانیزه همانند سنتر پیوت استفاده می شود. به دلیل مکانیزه بودن سیستم نیروی کارگری در مدیریت آبیاری سهیم نیست و کل کار آبیاری توسط سیستم انجام می گیرد. بنابراین خطای انسانی در کل روش وجود ندارد. ضمنا این سیستم به دلیل استفاده از آبپاش های با کارکرد کم تا متوسط، انرژی کمتری مصرف می کند.
دستگاه آبیاری بارانی خطی ( لینیر )
دستگاه لینیر یکی از پیشرفته ترین دستگاه های کاملاً مکانیزه در آبیاری بارانی است. استفاده از این دستگاه ها برای آبیاری مزارعی که به شکل مستطیل، بیضی و یا اشکال هندسی نامنظمی هستند در مقایسه با دستگاه های سنترپیوت، مناسب تر است. این سیستم مجموعه ای از اسپن ها ( دهانه ها ) است که به صورت خطی و موازی در طول مزرعه حرکت می کنند. مدل های چرخشی این قابلیت را دارند که در انتهای زمین حرکت نیم دایره ای از داخل یا خارج داشته باشند.
مشخصاتتان را وارد کنید 