گوسفند افشاری و خصوصیات گوسفند افشاری
گوسفند افشاری در وسعتی قریب به ۲۰۰۰۰ کیلومتر مربع در بین استان های زنجان و قسمتی از استان های آذربایجان غربی و شرقی و کردستان پراکنده است.بیشترین جمعیت و منطقه پراکنش گوسفند افشاری در استان زنجان قرار گرفته است طبق آمار معاونت بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان ۱۲۲۴۰۰۰ رأس گوسفند و بره در استان زنجان وجود دارد که از این تعداد در حدود ۷۵۰۰۰۰ رأس را نژاد افشاری تشکیل می دهد و به نظر می رسد گوسفند افشاری مهمترین دام برای پروار شدن بوده و سالهای طولانی بخش مهمی از پروار بندی استان های همجوار را تأمین می کرده است.این نژاد دارای تیپ های مختلف در مناطق مختلف بوده که بر اساس رنگ و شکل ظاهری از هم متمایز می گردند.برخی از این تیپ ها قزل افشار، قاشقا افشار و قمر افشار می باشد.
ویژگی های گوسفند افشاری
- سرعت رشد بالا
- تولید شیر مطلوب
- سازگاری و عادت پذیری با شرایط آب و هوای مناطق سردسیر
- قدرت راهپیمایی مناسب
- توان دو قلوزایی بالا
- مقاومت در مقابل امراض و انگل های منطقه
- نداشتن بازده اقتصادی مطلوب
خصوصیات فنوتیپی گوسفند افشاری
- رنگ غالب در این گوسفند قهوه ای متمایل به قرمز یکد دست و بدون لکه می باشد.لیکن رنگ هایی با دامنه تغییرات از قهوه ای روشن تا قهوه ای تیره متمایل به سیاه در بین جمعیت های این نژاد دیده می شود
- گوشها بزرگ بوده بوده و به حالت افتاده می باشد.
- قوچ و میش هر دو فاقد شاخ هستند.
- روی بینی در قوچ ها اکثراً دارای انحنا بوده لکن در میشها صاف یا دارای انحنای کم است.
- گردن در میش ها دراز و در قوچ ها قوی و ضخیم می باشد.
- دنبه دو لپی بوده و بصورت سفره ای و پهن است.
- دنبالچه دارای پشم و بدون ذخیره چربی است.
- میانگین وزن بره ها در سنین مختلف ( کیلوگرم )
- میانگین وزن بلوغ در گوسفند افشاری (کیلوگرم)
با شناخت استعدادهای ژنتیکی و استعدادهای بالقوه در نژاد گوسفند افشاری و با استفاده از منابع موجود خوراک دام و مدیریت بهتر می توان گام موثر در جهت بالا بردن تولیدات دامی به خصوص تولید گوشت قرمز برداشت.طبق طرح تحقیقاتی انجام شده، وزن مناسب کشتار با توجه به پتانسیل ژنتیکی و همچنین خصوصیات لاشه بره های نر افشاری و بازار پسندی آن در حال حاضر ۴۵ تا ۵۰ کیلوگرم می باشد.
مراتع مهمترین بخش از منابع تجدید شونده کشور است که به دلیل ناچیز بودن هزینه تامین علوفه از آنها در مقایسه با هزینه تولید علوفه از طریق کشت زراعی، فشار زیادی بر آنها وارد می شود یکی از اطلاعات مهم مورد نیاز جهت مدیریت صحیح و اصولی مراتع آگاهی از کیفیت و ارزش غذایی گونه های موجود در مرتع است کیفیت گونه های مرتعی در مکان ها و زمان های مختلف متفاوت است زیرا عوامل مختلفی روی کیفیت و ارزش غذایی گونه ها اثر می گذارند. از جمله مهمترین این عوامل گونه ها و مراحل فنولوژیک رشد آنها می باشد. تامین مواد غذایی مورد نیاز گوسفند به تنهایی از طریق تعلیف علوفه های مرتعی امکان پذیر نبوده از این رو نیاز به استفاده از مواد غذایی خاص در مقاطع فیزیولوژیکی حیوان جهت تامین کمبودهای آن ضروری می باشد.