بز آلپاین
تاریخچه بز آلپاین و منشأ پیدایش بز آلپاین
آلپاین یکی از مشهورترین نژادهای بز در جهان است که زادگاه آن کشور فرانسه است. بز نژاد آلپاین نیز دارای میزان شیردهی بالاست و نسبت به تغییرات محیطی بسیار مقاوم و سازگار است. بز آلپاین یکی از بهترین و خوشمزه ترین شیرهای بز در جهان را داراست که برای تولید انواع فراورده های لبنی مورد استفاده قرار می گیرد. در سال های اخیر نژاد بزهای آلپاین به کشورهای دیگر نیز وارد شده است و باعث به وجودآمدن نژادهای جدیدی از آن شده است که به اختصار آن ها را معرفی می کنیم.
بز نژاد آلپاین آمریکایی
این بزها از ترکیب دو نژاد آلپاین های فرانسوی و آمریکایی به وجود آمده است. این بزها بزرگ جثه، قوی و بسیار شیرده هستند و به همین دلیل برای پرورش و تجارت بسیار مناسب اند.
بز نژاد آلپاین انگلیسی
بزهای آلپاین انگلیسی در رنگ های سیاه و سفید هستند. بز نژاد آلپاین انگلیسی از نژاد بزهای گریزون سوئیس نشئت گرفته اند. آن ها به دلیل تولید شیر زیاد مشهورند.
بز نژاد آلپاین فرانسه
معمولا به طور ساده تحت عنوان «آلپاین » نام برده می شود. فرانسه منشأ اصلی بزهای آلپاین است. امروزه آن ها در فرانسه با عنوان "آلپاین پل یکروم " یا آلپاین رنگارنگ شناخته می شوند. همانند نژادهای دیگر بزهای آلپاین، بزهای آلپاین فرانسوی بسیار سرسخت، شیرده و مناسب برای پرورش خانگی و صنعتی هستند.
بز نژاد آلپاین صخره ای
بزهای آلپاین صخره ای نتیجه پیوند بزهای سال ۱۹۰۴ با بزهای وارداتی سال 1922 است که مردم کالیفرنیا آن را صخره ای نامیدند و این نژاد بز را معرفی کردند. این بزها در آن زمان بیش ترین میزان تولید شیر را داشتند و همچنین هنوز هم بیش ترین تولید شیر را دارند. این نژاد پرشیرترین نژاد بز آلپاین است.
بز نژاد آلپاین سوئیسی
بز نژاد آلپاین سوئیسی نژاد مقاوم، سرسخت و گوشتی و شیری است. بزهای آلپاین سوئیسی از برینزر ( منطقه ای در سوئیس ) آمده اند. آن ها همچنین به نام Oberhasli هم شناخته می شوند. رنگ آن ها قهوه ای تیره مایل به قرمز است و صورت، پشت، شکم و پوزه آن ها به رنگ سیاه است. آن ها همچنین بسیار قوی و سرسخت هستند و بیش تر به دلیل تولید شیر و گوشت معروف هستند. این نژاد به ایران وارد شده و قابل تهیه است
مشخصات ظاهری بز آلپاین
بزهای نژاد آلپاین اغلب بدنی پوشیده از موهای کوتاه قهوه ای و گوش هایی کوچک و رو به بالا دارند. این نژاد دارای سینه ای پهن و عمیق و لگن پهن است که به محکمی به پاهای بی نقص این بز متصل شده است. این نژاد شیرده قبل از شیردوشی پستا ن هایی بزرگ و وسیع دارد که پس از شیردوشی جمع می شوند. رنگ بز آلپاین قهوه ای، خاکستری تیره یا ابلق است. قد بزهای ماده نژاد آلپاین حدود ۷۷ سانتی متر و قد بزهای نر این نژاد حدود ۸۵ سانتی متر است. بز آلپاین ماده و شیرده وزنی معادل ۵۰ تا ۶۰ کیلوگرم دارد و بز آلپاین نر حدود ۸۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم وزن دارد.
خصوصیات رفتاری بز آلپاین
بزهای آلپاین، به دلیل زندگی در شرايط کوهستانی مقاوم، چالاک و با قدرت پیاده روی و کوه پیمایی مثال زدنی هستند و می توانند از صخره های شيب دار کوه های بلند بالا بروند و از مراتع آن استفاده کنند. به همین دلیل برخی فکر می کنند چون منشأ نژاد آلپاین از کوهستان های سرد منطقه آلپ است، نمی تواند در مناطق گرمسیر زندگی کند. اما مشاهده های میدانی نشان داده است که اين نژاد علاوه بر شرايط آب وهوايی سرد، قابلیت مناسبی برای زنده ماندن در شرايط گرم و خشک دارد و تقريبا با هر نوع شرايط آب وهوايی سازگار است. این نژاد بیش تر به مناطق کوهستانی و محیط گرمسیری سازگار است. از طرفی مقاومت آن ها در برابر بیمار یها و شرایط سخت محیطی مطلوب است. بر اساس تجربیات به دست آمده در برخی کشورها، حدس زده می شود که این نژاد سازگاری کم تری به آب وهوای مرطوب دارد. از ویژگی های برجسته این نژاد، سازگاری بالا با روش های گوناگون پرورش از جمله سیستم بسته صنعتی است. این نژاد توانایی بالایی در شیردهی دارد و در بین نژادهای شیری قدرت سازگاری مناسبی با محیط دارد.
خصوصیات تولیدمثلی بز آلپاین
معمولاً دوقلوزا هستند.
خصوصیات تولیدی بز آلپاین و شیرواری بز آلپاین
متوسط تولید شیر بزهای آلپاین در 305 روز بیش از 600 تا 700 لیتر شیر است. از اوایل دهه هفتاد میلادی برنامه های اصلاح نژادی آلپاین برای بهبود کیفیت شیر آغاز شد. جمعیت پایه 159 هزار رأسی وارد برنامه های ثبت رکورد شد که ۴۱ ٫۵۰۰ رأس از آن ها به طور مرتب تلقیح مصنوعی می شدند. پیشرفت ژنتیکی حاصل از برنامه های اصلاح نژادی موجب شد تا این نژاد نه تنها در فرانسه بلکه در اقصا نقاط دنیا عملکرد تولیدی و تولیدمثلی بسیار ممتازی را از خود نشان بدهد.
کم تر از ۵۰ سال پیش اصلاح نژادی آلپاین با هدف افزایش شیردهی این بزها از طریق تلقیح مصنوعی آغاز شد. نگهداری از بز آلپاین بسیار آسان است و به شرایط خاصی نیاز ندارد و به همین دلیل پرورش این بز هزینه هنگفتی نیاز ندارد.