اسهال گوساله ها و پیشگیری از اسهال گوساله ها
اسهال یکی از رایج ترین بیماری های گوساله ها در ماه های اولیه تولد است. این عارضه ناشی از عوامل عفونت زا، تغذیه ای یا استرس های محیطی بوده و غالباً، ترکیب چند عامل می تواند موجب بروز آن شود. عوامل عفونی مسبب اسهال در گوساله ها در زیر گفته شده است. ایکولای، کرونا ویروس و روتا ویروس به عنوان رایج ترین عوامل اسهال گزارش شده اند ولی گزارشات فزاینده ای از شیوع شدید اسهال ناشی از کریپتوسپوریدیا نیز وجود دارد همچون دیگر بیماری ها، در این باره این بیماری نیز پیشگیری موثرتر از درمان است.
عوامل ایجاد اسهال در گوساله ها
عوامل باکتریایی ایجاد اسهال در گوساله ها
انتروتوکسیژنیک و ایکولای مهاجم، رایج ترین عامل اسهال آبکی به همراه از دست دادن آب بدن هستند. سالمونلا رایج نیست ولی در بعضی مزارع شیوع آن شدید بوده است
عوامل ویروسی ایجاد اسهال در گوساله ها
کرونا ویروس و روتا ویروس در اغلب گله ها وجود دارند و در بیشتر مواقع با عفونت های باکتریایی ترکیب می شود. ویروس BVD عامل اسهال مزمن است و باعث التهاب لب ها و زبان می شود، IBR ممکن است باعث بی حالی اسهال و مرگ شود.
انگل های پروتوزوآیی
کریپتوسپوریدیوم معمولاً علائمی همچون اسهال آبکی شدید،س از دست دادن آب بدن بی اشتهایی و افسردگی در ۵ روزگی تا ۳ هفتگی را نشان می دهد ،کوکسیدیوز، گوساله های ۳ تا ۴ هفته یا بزرگتر را مبتلا می سازد و علامت آن وجود خون در اسهال است.
پیشگیری از اسهال در گوساله ها
برای پیشگیری از این بیماری لازم است نکات زیر رعایت شود:
1- در شرایط محیطی معتدل، بستری از علوفه گراس، محیط مطلوبی را برای تولد گوساله ها ایجاد می.کند. چنانچه برای نگهداری گوساله ها از اتاقک های انفرادی استفاده می شود باید در هنگام جایگزینی گوساله های بعدی تمیز و ضدعفونی شود.
2- صرف نظر از این که گوساله در چه محلی به دنیا آمده است، حداقل ۱/۵ کیلوگرم آغوز باید در ۳۰ دقیقه پس از تولد به گوساله خورانده شود. آغوز را توسط شیشه دارای سرپستانک به گوساله بدهید. این آغوز باید از مادر گوساله یا گاوهای تازه زا دوشیده شود. گوساله های مریض را وادار به خوردن آغوز نمایید. پس از ۴ تا ۶ ساعت مجدداً ۲ کیلوگرم آغوز به گوساله ها بخورانید؛ گوساله ممکن است ۱/۵ کیلوگرم آغوز را در مرحله اول بخورد ولی از مصرف آغوز در مرحله دوم امتناع کند در این صورت اگر گوساله گرسنه نیست آغوز را به اجبار به گوساله ندهید و مرحله دوم تغذیه را به ۱۲ ساعت بعد موکول کنید؛ معمولاً پس از این مدت گوساله مجدداً برای مصرف آغوز تمایل نشان می دهد. آغوز خوب باید دارای غلظت بالا باشد. سطوح پادتن ها در آغوز به دست آمده از گاوهای مادۀ ۴ تا ۵ ساله نسبت به گاوهای ۲ ساله ۴۰ درصد بیشتر است همیشه مقداری آغوز از گاوهای مسن تر به صورت منجمد ذخیره داشته باشید تا در مواردی که گاو ماده به خصوص گاو شکم اول پس از زایمان آغوز کافی برای گوساله خود نداشت، از آن استفاده نمایید. برای منجمد کردن آغوز، یک لیتر آغوز را در کیسه های پلاستیکی با در زیپدار ریخته و در فریزر قرار دهید؛ اگر دمای فریزر -۲۰ درجه سانتیگراد یا کمتر باشد آغوز را با کیفیت خوب برای مدت یک سال نگهداری نمود. آغوز منجمد را می توان در آب گرم یا در ماکروویو یخ گشایی نمایید آغوز یخ گشایی شده باید هنگام مصرف گوساله دمایی معادل دمای بدن گوساله (۳۸ درجه سانتی گراد ) داشته باشد.
3- دادن آغوز به گوساله ها را تا سه روز ادامه دهید حتی هنگامی که پادتن ها بدون تغییر از روده جذب نمی شوند باز هم به تأمین ایمنی در روده ادامه می دهند و باعث حذف عوامل بیماریزای درون روده می شوند.
4- مایعات جایگزین شیر باید حاوی کمتر از ۵ درصد فیبر خام بوده و از محصولات فرعی شیر مثل آب پنیر، شیر پس چرخ خشک شده و کازئین تهیه شده باشند. این کار ممکن است باعث صرفه جویی در مصرف شیر کامل یا آغوز گردد.
5- ظروف مخصوص تغذیه گوساله ها را مانند وسایل شیردوشی با استفاده از آبگرم، مواد پاک کننده و اسیدها تمیز و ضدعفونی کنید و بگذارید تا خشک شوند و قبل از مصرف با ۱۰۰ قسمت در میلیون ( ppm ) ،کلرین گندزدایی نمایید.
6- پرورش گله به روش بسته می تواند از شیوع انگل های خارجی در گله گاوهای شیری جلوگیری نماید.
7- گوساله های مریض را از بقیه گوساله ها جدا کنید و در جایگاه مخصوص نگهداری نمایید یا پس از گوساله های سالم، به تغذیه و مراقبت از آنها اقدام کنید.
8- محیطی تمیز و خشک با تهویه مناسب برای نگهداری گوساله ها فراهم نمایید. نگهداری گوساله ها در اتاقک های انفرادی از انتقال عوامل عفونی از گوساله ای به گوساله دیگر جلوگیری می نماید.
9- همواره مقدار مناسبی شیر در اختیار گوساله قرار دهید. هر گوساله روزانه باید ۱۰ درصد وزن تولدش در روز شیر مصرف کند. به عنوان مثال یک گوساله ۴۵ کیلوگرمی در روز باید ۴/۵ کیلوگرم شیر را در دو یا ترجیحاً سه وعده مساوی دریافت نماید. تغذیه بیش از حد شیر یا تغذیه نامنظم می تواند منجر به اسهال گردد. از طرفی بعضی از گاوداران مشکل اسهال گوساله ها را با تغذیه جمعی آنها دو بار در روز و با استفاده از ظروف بزرگ دارای سرپستانک های متعدد حل نموده اند این کار میزان مصرف را یکنواخت و زمان تغذیه را منظم می.کند.
10- اگر عامل اسهال در گله، ایکولای باشد، واکسیناسیون گاوهای خشک گله با واکسن K۹۹ حاوی سم ایکولای، منجر به ایجاد ایمنی در گوساله هایی می شود که از آغوز این دام ها استفاده می نمایند. آغوز به دست آمده از این گاوها را باید حداقل سه روز یا ترجیحاً به مدت طولانی تر به مصرف تغذیه گوساله ها رساند.
11- برای پیشگیری از عفونت های ناشی از روتا ویروس و کرونا ویروس واکسن هایی وجود دارد. برای تأمین پادتنها در آغوز، گاوها را قبل از زایمان واکسینه نمایید. اگر در گوساله های تازه متولد شده از واکسن خوراکی استفاده می شود، این کار حتماً باید قبل از مصرف آغوز انجام گردد. چنانچه با این تدابیر باز هم اسهال ناشی از این دو ویروس در گله مشاهده شود مکمل های کلسترال ( لایف لاینیا گامولین ) ممکن است مشکل را برطرف سازد. مقدار مصرف آن برای چند روز اول حدود ۳۰ گرم است؛ سپس مصرف آن را به نصف این مقدار کاهش دهید تا کاملاً مشکل اسهال برطرف گردد.
مشخصاتتان را وارد کنید 