دانخوری و آبخوری در مرغداری
برای دانخوری و آبخوری ها در مرغداری باید نکات زیر را رعایت کرد:
1 - فاصه بین هر دانخوری با آبخوری کناریش نباید بیشتر از ۱/۵ متر ( یک و نیم متر ) باشد.
2- حرارت آب حدود 17 - 25 درجه سانتی گراد باشد.
3 - شلنگ های آب را از انواع شفاف انتخاب کنید تا رسوب مواد معدنی یا دارویی در آن قابل رؤیت باشد و به موقع رسوب زدایی گردد.
4- در هفته اول پرورش از آبخوری های کله قندی استفاده کنید و برای این منظور به ازای هر ۵۰ قطعه جوجه یک عدد آبخوری قرار دهید. برای آن که تراشه های بستر داخل آبخوری ها نریزد و بستر خیس نشود می توانید یک قطعه موزائیک را زیر آبخوری های کله قندی بگذارید. از هفته دوم می توانید آبخوری های زنگوله ای را آویزان کنید و تا زمان عادت کردن جوجه ها به آبخوری های جدید (حدوداً ۲ روز) آبخوری های کله قندی را جمع نکنید. باید دقت نمود که ارتفاع آبخوری های زنگوله ای به اندازه ارتفاع پشت جوجه باشد تا جوجه روی آن نپرد.
5 – آبخوری ها روزی ۳ بار شستشو و آب آنها عوض شود.
6 - بهترین نوع آبخوری ها سرپستانکی ها ( نی پل ) می باشد. حُسن آنها این است که جوجه نمی تواند آب را آلوده کند ولی مشکل آن این است که ممکن است هوا بگیرد. نی پل ها در روز اول و دوم باید افقی باشند ولی کم کم زاویه ۴۵ درجه به آنها داده و در روز دهم کاملاً به صورت عمودی درآیند. در هنگام دادن واکسن خوراکی با نی پل ها باید دقت کرد که ابتدا آب بدون واکسن داخل آن کاملاً تخلیه گردد و آب حاوی واکسن در دسترس جوجه ها قرار گیرد. برای هر ۱۰ تا ۱۵ قطعه جوجه یک نی پل یا پستانک بسته به دمای هوا لازم است. در هوای گرم هر پستانک را برای ۸ قطعه جوجه در نظر بگیرید. در سیستم سرپستانکی (Nipple) باید دستورات کارخانه سازنده جهت توزیع یکنواخت و کافی آب در تمام سالن لحاظ شود آبخوری ها باید تا روز سوم در موازات چشم جوجه ها قرار گیرد و پس از آن ارتفاع آبخوری مرتباً افزایش یابد به طوری که جوجه ها مجبور شوند برای خوردن آب به زیر آبخوری بروند و مقداری خود را بلند کنند. هر سرپستانک برای ۱۰ تا ۱۲ قطعه پرنده کافی است باید فاصله دو سرپستانک از همدیگر ۳۵ سانتی متر باشد. مزیت سیستم سرپستانکی در عدم اتلاف آب، جلوگیری از آلودگی آب و عدم نیاز به شستشوی روزانه است. فشار آب باید به گونه ای تنظیم شود که دائماً یک قطره آب روی خروجی سرپستانک مشاهده گردد بدون آن که از روی آن بچکد. در سیستم آبخوری های باز مشکل رطوبت بستر ممکن است به دلیل ارتفاع کم آنها یا شدت فشار آب باشد.
7- مناسب ترین اسیدیته (ph) آب آشامیدنی برای جوجه ها ۷ و یا خنثی می باشد و ph اسیدی و بازی باعث کاهش مصرف آب می شود.
8- در ۱۰ روز اول دوره پرورش از دانخوری های گرد یا بشقابی و به ازای هر ۶۰ تا ۷۰ قطعه جوجه یک دانخوری استفاده شود از روز دهم دانخوری های آویز را نصب کنید ولی تا روز دوازدهم دانخوری های قبلی را جمع آوری نکنید تا جوجه به دانخوری های جدید عادت کند. ارتفاع دانخوری ها باید برابر با چینه دان جوجه تنظیم شود تا از ریخت و پاش دان جلوگیری شود.
9- در صورت استفاده از دانخوری های زنجیری برای هر قطعه ۵ تا ۱۵ سانتی متر طول دانخوری باید محاسبه شود برای جیره پیشدان ۵ سانتی متر، میاندان ۱۰ سانتی متر و پسدان 15 سانتی متر). هر ۲ ساعت یک بار زنجیر را حرکت دهید تا جوجه ها برای خوردن، تحریک شوند. سرعت حرکت زنجیر حدود ۱۸ متر در دقیقه در نظر گرفته شود. سرعت های کمتر می تواند باعث عدم یکنواختی گله شود.
10- به طور کلی تعداد دانخوری و آبخوری باید به اندازه ای باشد که تراکم و تجمع بر سر آنها مشاهده نشود و همه جوجه ها به طور یکسان به آنها دسترسی داشته باشند. دسترسی یکسان جوجه ها به آب و دان به یکنواختی گله کمک می کند.
11- تا دان مصرف نشده باشد از ریختن دان تازه به دانخوری جداً خودداری کنید چرا که معمولاً جوجه ها علاقه بیشتری به مصرف تکه های درشت دان دارند و اگر دان قبلی کاملاً مصرف نشده باشد در واقع خرده مواد و عناصر کمیابی که حجم زیادی در ترکیب دان ندارند و به صورت آردی در دان وجود دارند مصرف نمی شوند و کمبود این مواد باعث بروز مشکلات اسکلتی و نارسایی های مختلف دیگر خواهد شد. لذا بهتر است قبل از ریختن دان تازه حدود یک ربع به جوجه ها گرسنگی داده شود.
12- بهتر است در شبانه روز ۴ بار به گله دان داده شود.