تهیه جوجه یک روزه برای مرغداری
اهمیت کیفیت جوجه یک روزه از آن جاست که مرغدار برای موفقیت باید پتانسیل ها و ظرفیت های لازم را در اختیار داشته باشد و به کمک حسن مدیریت این پتانسیل ها و قوه ها را به فعل و عمل تبدیل کند. چنانچه جوجه یک روزه کیفیت لازم را نداشته باشد، از دست مدیریت خوب هم کاری ساخته نیست.
لذا در سفارش و تهیه جوجه یک روزه فاکتورهای زیر را مد نظر قرار دهید:
1- سعی کنید گله مادر تک سنی باشد و جوجه ها را از یک گله هم سن انتخاب کنید در غیر این صورت میزان عیار ایمنی بدن جوجه هایی که از گله های مختلف تهیه شوند، یکنواخت نخواهد بود و عیار مادری ناهمگون باعث پراکندگی عیار حاصل از واکسیناسیون می شود. در نتیجه متعاقب واکسیناسیون تیتر مطمئنی برای ایمنی نخواهید داشت و همیشه قسمتی از گله حساس تر و در معرض خطر ابتلا به بیماری خواهد بود.
2- اگر سن گله مادر کم باشد در صورت زیاد بودن فاصله انتقال از محل جوجه کشی تا مرغداری مورد نظر احتمال ضایعات و تلفات اولیه جوجه ها بیشتر است زیرا کیسه زرده آنها کوچک بوده و جوجه ها با گرسنگی و تشنگی مواجه خواهند شد و در صورتی که دیرتر به جوجه ها آب و غذا برسد دچار افت وزن و کم آبی خواهند شد. وزن جوجه نباید زیر ۳۵ گرم باشد. اما حسن گله مادر کم سن در این است که معمولاً تیتر ایمنی مادری مناسب و یکنواخت تری دارند بنابراین سعی کنید جوجه حاصل از مادر کم سن را از مراکز خیلی دور از محل پرورش گله تهیه کنید.
3- گله مادر پیر جوجه های درشت تری داشته و تحمل جوجه های درشت نسبت به گرسنگی و تشنگی بیشتر است چرا که کیسه زرده آنها بزرگتر است. اما یکنواختی در پیر کمتر از گله جوان است و تیتر مادری آن معمولاً کمتر و ناهمگون تر است. هر گرم اختلاف وزن جوجه یک روزه باعث ایجاد اختلاف و تفاضلی حدود ۱۲ گرم در سن فروش ( پس از دوره فروش ۴۵ روزه ) می گردد.
4- با توجه به موارد بالا توصیه می شود جوجه را از نزدیک ترین جوجه کشی تهیه کنید تا مسائل مربوط به وازدگی و افت ناشی از کم آبی ( دهیدراتاسیون ) دامن گیر گله نشود و در این صورت هر چه سن مادر گله کمتر باشد بهتر است و اگر مجبور هستید که جوجه را از جوجه کشی های با فاصله خیلی دور از مرغداری تهیه نمایید بهتر است برای جلوگیری از گرسنگی کشیدن جوجه ها در بین راه جوجه را از محل های با سن گله مادر بالاتر خریداری نمایید و در نهایت باید دقت نمود که هر ساعت حمل جوجه باعث کاهش وزن آنها در حدود ۱ گرم خواهد شد.
5- سعی کنید خود جوجه ها هم اختلاف سنی نداشته باشند و همه را در یک روز خریداری کنید. زیرا داشتن گله های غیر همسن خطر چرخش آلودگی از سن بالاتر به پائین تر و حتی بالعکس را افزایش می دهد. ضمن اینکه شما مجبور هستید وقت هزینه و کار بیشتری صرف کنید چرا که مدیریت گله ها در سنین مختلف متفاوت است و محتاج برنامه های تغذیه ای واکسیناسیون و مدیریتی جداگانه ای می باشد.
6- باید دقت نمود که جوجه ها دارای MG و ST وSP منفی باشند MG (مایکوپلاسما گالی سپتیکوم) عامل ناراحتی مزمن تنفسی است که در صورت بروز و ترکیب با کلی باسیل باعث افت شدید عملکرد و بالا رفتن هزینه دارویی می شود. SP (سالمونلا پلوروم) و ST ( سالمونلا تیفی موریوم ) عوامل سالمونلایی هستند که قطعاً باید منفی باشند و در غیر این صورت دوره موفقی نخواهیم داشت. منفی بودن MS ( مایکو پلاسما سینوویه ) یک مزیت است ولی حساسیت و تأکید ویژه و شدیدی بر آن وجود ندارد.
عملیات روز اول جوجه ریزی در مرغداری
1- دمای سالن باید گرم و حدود ۳۳ الی ۳۴ درجه سانتی گراد باشد.
2- کارتن حاوی جوجه ها را به طور مرتب در سالن بچینید سپس درب آنها را بردارید و واکسن برنشیت را طبق دستورالعمل در داخل کارتن ها روی سر جوجه ها اسپری کنید و یا به صورت قطره ی چشمی استفاده نمایید.
3- رسیدن سریع جوجه ها به آب بسیار مهم است و این مسئله مانع کم آبی و وازدگی آنها می شود. لذا سعی کنید کارتن حاوی جوجه ها را در کنار آبخوری ها بچینید و از ته سالن شروع به تخلیه جوجه ها در کنار آبخوری ها نمائید. توصیه شده که در دو ساعت اول به جوجه ها دان ندهید تا فقط آب بخورند.
4- در سه ساعت اول آب شکر ۵% (۵۰ گرم شکر برای یک لیتر آب) داده شود. پس از آن به مدت ۲۴ تا ۳۶ ساعت محلول مولتی الکترولیت داده شود زیرا در جبران کم آبی های احتمالی زمان حمل مؤثر خواهد بود شربت آب و شکر انرژی زا بوده و تحرک جوجه را بیشتر می کند و علاوه بر آن تشنگی را افزایش داده و باعث مصرف بیشتر آب توسط جوجه ها شده و در نهایت از کم آبی بدن و وازدگی آنها جلوگیری می کند.
5- استفاده از پیشدان را می توانید دو ساعت پس از جوجه ریزی شروع کنید.
6- حرکت دادن جوجه ها برای رفتن آنها به سر دانخوری و آبخوری در روز اول بسیار مهم است. ۳ ساعت پس از تخلیه ی جوجه باید چینه دان ۹۰٪ جوجه ها پر باشد.
7- خاموشی دادن در روز اول ضرورت ندارد.
8- کفی کارتن های حمل جوجه را کاملاً بسوزانید تا از انتشار آلودگی های احتمالی جلوگیری شود.
9- تعدادی از جوجه ها را برای کشت میکروبی قارچی و تست آنتی بیوگرام قبل از تخلیه در سالن جدا کنید و به آزمایشگاه دامپزشکی بفرستید. اگر جوجه در سالن خالی شده باشد و بعد به آزمایشگاه ارسال شود و آلودگی خاصی از آن جدا شود با قطعیت نمی توان منشأ آلودگی را سالن و بستر یا خود جوجه دانست. لذا باید جوجه های مورد آزمایش قبل از تخلیه از کارتن ها از بقیه جدا شوند. نمونه برداری برای جوجه ها باید اتفاقی باشد. برداشت از نمونه های وازده و ضعیف شما را در تشخیص و مصرف دارو برای کل گله دچار اشتباه خواهد کرد.
10– جوجه های وازده را در کمترین مدت زمان ممکن از گله جمع آوری کنید. برای آنها بیمارستان درست نکنید چرا که منشأ آلودگی اند و اگر هم آلوده نباشند، مناسب ترین کانال ورود آلودگی هستند اما درست کردن بیمارستان برای جوجه های بیمار و دارای کمبود در طول دوره برای آزمایش داروهای مصرفی بر روی آنها اشکال ندارد و در صورت شیوع مشکل در گله می توان داروها را ابتدا بر روی جوجه های مذکور آزمایش کرده و در صورت نتیجه دادن آن را برای درمان کل گله تجویز نمود.
11- پس از ۲۴ ساعت باید چینه دان ۹۵% جوجه ها حاوی آب و غذا باشد . چینه دان خیلی سفت دلیل بر مصرف زیاد دان و چینه دان خیلی نرم دلیل بر مصرف آب زیاد است. بنابراین چینه دان باید نه خیلی نرم و نه خیلی سفت باشد.
تذکر: بهترین شاخص برای تعیین مدیریت خوب در هفته اول این است که متوسط وزن جوجه ها در آخر هفته اول حدوداً به چهار برابر وزن روز اول رسیده باشد.