گوسفند سنجابی و خصوصیات و ویژگی های گوسفند سنجابی
استان کرمانشاه بنا به وضعیت خاص جغرافیایی و میزان نزولات آسمانی از شرایط ویژه ای برای پرورش گوسفند برخوردار می باشد در این استان ایلات و طوایف مختلفی وجود دارند که ایل سنجابی یکی از بزرگترین آنها است که در مناطقی از دشت ماهیدشت دشت سنجابی، قصر شیرین و اورامانات سکونت دارند و در ایام قدیم مناطقی از عراق فعلی نیز جز سکونت گاه این ایل بوده است.
گوسفند سنجابی را چرا گوسفند سنجابی می گویند؟
وجه تسمیه کلمه سنجابی بدین دلیل بوده که در زمان محمد شاه قاجار موقعی که اردویی شامل ۲۰۰ سواره نظام از این طایفه تجهیز شده و برای جنگ هرات و محاصره آن گسیل می شوند ( ۱۲۷۲ هجری قمری ) چون آستر جامه خوانین آنها از پوست سنجاب بوده است رئیس اردو آنها را سنجاب پوش و یا سنجابی نامیده است. این ایل از طایفه های مختلفی تشکیل شده است و مردم آن به شیوه زندگی عشایری امرار معاش می کنند و گوسفند نژاد سنجابی نیز منتسب از این نام می باشد.
پرورش و نگهداری گوسفند به عنوان دامی چند منظوره از دیر باز در اکثر نقاط کشور مرسوم بوده است و نگهداری آن به دلیل کم توقع بودن حیوان در مقابل غذا و سازگاری با شرایط مختلف آب و هوایی مورد استقبال روستاییان و عشایر قرار گرفته است. گوسفندان نژادهای گوناگون طی سال های متمادی سازگاری و بقای خود را در شرایط متفاوت حفظ کرده اند و از این لحاظ ارزش نژادهای بومی و حفظ ذخایر ژنتیکی آنها می تواند اهمیت داشته باشد گوسفند نژاد سنجابی با توجه به نقش مهمی که در تولیدات دامی دارد مورد توجه پرورش دهندگان ( روستائیان و عشایر ) قرار دارد و به همین دلیل حفظ ذخیره ژنتیکی گوسفند سنجابی بسیار مهم است.
خصوصیات گوسفند نژاد سنجابی
گوسفند سنجابی نژادی دو منظوره گوشتی پشمی است و جزء نژادهای سنگین با دست و پایی کشیده بوده و به علت داشتن جثه سنگین از نظر تولید گوشت و پشم از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این دام در مقابل بیماری ها مقاومت بالایی دارد و به دلیل حجم و ظرفیت بالای بدنی از قدرت پرواری مناسبی برخوردار است. میانگین وزن قوچ های سنجابی ۸۷ کیلوگرم می باشد که بالاترین رکورد ثبت شده در قوچ های سنجابی ۱۳۰ کیلوگرم می باشد.
میانگین افزایش وزن روزانه گوسفند سنجابی ۲۲۰ گرم می باشد
گوسفند سنجابی از نظر صفت تولید شیر توانایی تولید ۶۸۵گرم در روز با درصد چربی قابل قبولی را دارد.
درصد دو قلوزایی این نژاد برابر با ۱۷/۲ درصد می باشد.
از نظر تیپ دنبه جز گوسفندان بزرگ دنبه محسوب می شود.
رنگ بدن گوسفند سنجابی
گوسفند نژاد سنجابی به جز ناحیه سر، یک دست سفید می باشد و این خصوصیت باعث شده است که پشم آن از نظر قالیبافی اهمیت بالایی داشته باشد.
تیپ ظاهری گوسفند نژاد سنجابی
گوسفند سنجابی دارای سه تیپ ظاهری به شرح ذیل است:
زردی: در این تیپ سر و صورت از خط دو چشم به پایین، یکدست قهوه ای است.
کژل: رنگ بالای بینی و پیشانی و پوزه آن سفید می باشد و در بعضی این نوار سفید تا زیر پوزه امتداد یافته است.
کلول: مانند کژل است با این تفاوت که رنگ سفید تا بالای بینی و پیشانی ادامه دارد.
تولید شیر گوسفند سنجابی
متوسط تولید شیر روزانه در میش های نژاد سنجابی ۶۸۵/۳گرم با انحراف معیار ۲۱۴/۱۸ می باشد.
طول دوره شیرواری در میش های سنجابی ۱۴۲/۵ روز با انحراف معیار ۱۴/۴ و ضریب تغییرات ۱۰/۱ می باشد.
وزن تولد گوسفند سنجابی
در گوسفند نژاد سنجابی متوسط وزن تولد بره های تک قلو در نرها ۵/۱۰ و در ماده ها ۴/۷۴ کیلوگرم و متوسط وزن تولد بره های دوقلو در نرها ۴/۲ و در ماده ها برابر ۳/۹۷ کیلوگرم می باشد.
وزن بره گوسفند سنجابی در زمان از شیر گیری
وزن بره های نر در زمان از شیر گیری در تک قلو ۲۶/۱۹ کیلوگرم و دو قلو ۲۱/۰۶ کیلوگرم و وزن بره ماده در زمان مذکور در تک قلوها ۲۳/۶ کیلوگرم و در دوقلوها ۱۹/۰۴ کیلو گرم می باشد.
وزن یک سالگی گوسفند سنجابی
متوسط وزن گوسفند نژاد سنجابی در سن یک سالگی در نرهای تک قلو ۵۵/۷۱ و در ماده های تک قلو ۴۳/۹۴ کیلوگرم می باشد
وزن پشم گوسفند سنجابی
وزن پشم در گوسفند نژاد سنجابی در سنین و با جنسیت های مختلف به شرح زیر است
بره نر : ۹۱۶ گرم
بره ماده: ۶۷۰ گرم
شیشک نر: ۲/۲۴۵ کیلوگرم
شیشک ماده: ۱/۹۳۳ کیلوگرم
قوچ: ۳/۸۳۶ کیلو گرم
میش، ۲/۳۳۴ کیلو گرم
پشم چینی گوسفند سنجابی
زمان پشم چینی گوسفندان نژاد سنجابی در استان کرمانشاه از نیمه دوم اردیبهشت ماه و در نقاط کوهستانی با اندکی تاخیر با توجه به شرایط آب و هوایی انجام می شود و گله داران برای چیدن پشم های گوسفندان از وسیله قیچی ( دوکارد ) استفاده می کنند که در اصطلاح محلی به آن چره می گویند و عمل چیدن پشم را چره کردن می نامند.
خصوصیات پشم گوسفند سنجابی
پشم گوسفندان سنجابی به علت رنگ سفید و میزان تولید و طول دسته الیاف و وجود دو نوع پوشش رویی و زیرین، مقدار پشم حقیقی، راندمان و متوسط قطر آن یکی از مناسبترین پشم های کشور برای قالیبافی است.
نتایج بدست آمده از نمونه های پشم قوچ های سنجابی در بخش تحقیقات دامپروری موسسه حیدر آباد کرج به شرح ذیل است:
متوسط طول تار پشم ناحیه کپل
۱۴/۶۹ سانتی متر
متوسط طول تار پشم ناحیه پهلو
۱۳/۵۶ سانتی متر
متوسط طول تار پشم ناحیه شانه
۱۳/۴۴ سانتی متر
متوسط طول تار پشم کل بدن
۱۳/۹۰ سانتی متر
متوسط قطر تار پشم آن
٣٣/٢٢ میکرون
که قطر پشم میش ها ظریف تر از قوچ ها است.
مشخصاتتان را وارد کنید 