گوسفند زل و اهمیت و شناخت و پرورش گوسفند زل
درسال های اخیر جمعیت گوسفند زل به شدت کاهش یافته، به طوری که خطر انقراض این نژاد که از ذخایر ارزشمند ژنتیکی کشوراست، به شدت احساس می شود. علت اصلی این امر،کاهش درآمدحاصل از پرورش گوسفند زل درمقایسه با سایر فعالیت های اقتصادی منطقه می باشد. لذا تحقیقات در جهت بالابردن سود دهی این بخش و افزایش توان رقابت آن با سایر فعالیت های اقتصادی منطقه که عموماً غیرتولیدی و ازجمله مشاغل کاذب می باشند، امری ضروری به نظر می رسد.
درگله های گوسفند زل دو عامل اصلی، تعداد بره تولید شده در سال به ازای هر رأس میش و میزان گوشت بره تولیدی یا مجموع وزن بره های زنده پروارشده، تعیین کننده درآمد دامدار می باشند. تعداد بره تولید شده در سال به ازای هر رأس میش خود تحت تأثیر دو فاکتور، فاصله زمانی دو زایش؛که هرچه کمتر باشد تعداد بره تولیدی درسال بیشتر خواهد بود و تعداد بره متولد شده در هر زایش، می باشد.درحال حاضر درگله های گوسفند منطقه یا نرها درتمام طول سال در گله هستند( که بدترین حالت می باشد) و یا جفتگیری ها به یک دوره خاص ازسال محدود می شود و برنامه ای برای سه زایش در دو سال وجود ندارد. .با اجرای برنامه سه زایش دردو سال، ازطریق کاهش فاصله زمانی دو زایش، تعداد بره تولیدی افزایش یافته و در نهایت سوددهی ودرآمدحاصله در این بخش افزایش می یابد.
گوسفند زل
گوسفند زل یکی از نژادهای اولیه کشور بوده که براساس شواهد تاریخی، توسط قوم آریایی که در نواحی گرگان و مازندران ساکن بوده اند، اهلی شده است و به همین دلیل به نژاد آریایی هم معروف است. این گوسفند را به دلیل داشتن دم که به شکل دنبالچه مشخص بوده و از ویژگی های منحصر به فرد آن، حد فاصل بین گوسفندان وحشی و اهلی می دانند و برخی اعتقاد دارند که این دام از نتاج مستقیم گوسفند وحشی است. این نژاد در مناطق ساحلی دریای خزر و قسمتی از دشت گرگان پرورش داده می شود و به دلیل سازگاری آن با اقلیم های کوهستانی و کوهپایه ای، تعداد زیادی از روستائیان جنگل نشین و یا حاشیه جنگل به پرورش و نگهداری این گوسفند مشغول می باشند. جمعیت گوسفند زل در نوار ساحلی مازندران و گلستان حدود 2500000 رأس می باشد. از نظر رنگ ظاهری بدن، دارای تنوع بوده و از قهوه ای روشن تا تیره، سیاه، نخودی و شکری دیده می شود. فراوانی رنگ پشم شیوا بیشتر از سایر رنگها است. از لحاظ جثه، یکی از نژادهای کوچک جثه کشور محسوب می شود. وزن یک سالگی قوچ زل بین 35 تا 42 کیلوگرم و وزن میش زل30 الی37 کیلوگرم است. تنها نژاد گوسفند ایرانی فاقد دنبه بوده که به جای آن دارای یک دنبالچه کوچک به طول 10 -15 سانتیمتر می باشد. ماده ها بدون شاخ بوده ولی نرها دارای شاخی قوی و پیچدار هستند. دست و پای کشیده و بدون پشم با استحکام بالا به طول 40 الی 50سانتیمتر، امکان راهپیمایی طولانی مدت درمناطق صعب العبور را به این گوسفند می دهد. باروری دراین نژاد 75 الی80 درصد، درصد بره زایی در حدود 70 و درصد دو قلوزایی درحدود 15الی20 است.گوسفند زل برای تولیدگوشت و شیر نگهداری و پرورش داده می شود. طول دوره شیردهی 5 ماه بوده و درشرایط مناسب قادر به تولید60 الی 65 لیتر شیر طی این دوره است.گوشت این دام به دلیل وجود چربی بین ماهیچه ای ( ماربلینگ ) بسیار ترد و خوش طعم می باشد .علاوه براین ویژگی، فقدان دنبه نیز سبب شده که بره های پرواری این نژاد با قیمت بالاتری به فروش برسند.
مشخصاتتان را وارد کنید 