آفات مهم درختان پسته و مبارزه با آنها
در روش های نوین مبارزه با آفات با نگرش وسیع تری انجام می گیرد و به جای کنترل یک آفت ، کنترل کلیه آفات و بجای استفاده از یک روش از روش های مختلف مبارزه استفاده می شود. برای مثال می توان به روش مبارزه تلفیقی و مدیریت تلفیقی اشاره کرد که در آنها از مبارزه شیمیایی به عنوان آخرین روش مبارزه استفاده می شود.
پسیل معمولی پسته ( شیره خشک )
پسیل معمولی پسته از گروه آفات درجه یک پسته می باشد که در تمام مناطق پسته کاری کشور گسترش دارد . باغداران به آن شیره خشک می گویند، زیرا عسلک دفع شده از انتهای بدن پوره در مقابل هوا خشک شده، تبدیل به دانه های مدور شکری مانند می شود که روی برگ های زیرین و زیر درختان می ریزد و گاهاً شیره نباتی به صورت فتیله از انتهای بدن پوره ها خارج می شود. آلودگی ارقام مختلف پسته به پسیل متفاوت است به طوری که کمترین زاد و ولد روی ارقام بادامی زرند و سرخس دارد و سرعت رشد پوره ها روی این ارقام کندتر و میزان مرگ و میز نیز بالاست. به طور کلی ارقام معروف و تجاری پسته شرایط مناسبتری برای افزایش جمعیت معمولی پسیل دارند و به بیان دیگر، ارقام اکبری، کله قوچی، احمد آقایی و سفید پسته نوق، ممتاز و اوحدی حساستر از ارقام بادامی زرند و سرخس می باشند. کمترین نرخ رشد و افزایش پسیل بر روی گونه های پسته وحشی و بنه می باشد.
زیست شناسی حشره پسیل معمولی پسته ( شیره خشک )
این حشره دارای 5 سن پورگی بوده و حشرات کامل پسیل معمولاً در اواخر اسفند با گرم شدن هوا از پناهگاه های زمستانگذران خارج و بالفاصله پس از متورم شدن و باز شدن جوانه های پسته شروع به فعالیت، تغذیه و تخم گذاری می نماید. فعالیت پسیل پسته در سه فصل اول سال ( بهار، تابستان و پاییز) با اندکی تفاوت در خسارت و طول دوره زندگی دیده می شود. به طوری که در زمان ریزش برگ ها در پاییز هم بعضی باغ ها به آفت آلوده هستند. میزان خسارت آفت در اوایل بهار و اواخر تابستان کمتر و در اوایل تابستان و زمان مغز رفتن میوه ها بیشتر است. تراکم شدید جمعیت حشره همزمان با شروع مغز بستن پسته و یا پس از آن، موجب اختلال در روند پر شدن مغز می گردد. در صورت خسارت شدید آفت علاوه بر خسارت به کیفیت وکمیت محصول، برگ ها و حتی جوانه های گل و برگ سال آینده نیز به تدریج ریزش می کنند، به طوری که گاهی به علت ریزش شدید جوانه های میوه سال آینده، محصول سال های آتی را هم متأثر می سازد. پوره های سنین مختلف آفت، مرحله خسارت زای اصلی آفت هستند و از شیره گیاهی تغذیه می نمایند. پوره ها از خود شیره زیادی دفع می کنند که به آن شکرک نیز می گویند. این آفت حداقل دارای 5 نسل در سال بوده و زمستانگذرانی آن به صورت حشرات کامل فرم زمستانه در زیر برگ ها و کلوخه های سطح باغ بین شکاف تنه درختان، شکاف دیوارها و در پناهگاه های دیگر سپری می گردد. طول دوره تخم و پورگی آن به طور متوسط 20 تا 25 روز طول می کشد. البته در فصل تابستان و با گرم شدن هوا و افزایش متوسط درجه حرارت این زمان کاهش می یابد.
نحوه مبارزه با پسیل معمولی پسته ( شیره خشک )
بکارگیری چند روش مبارزه از جمله مبارزه بیولوژیک ، کارت های زرد، مبارزه شیمیائی و استفاده از عملیات زراعی موثر می باشد.
مبارزه بیولوژیک با پسیل معمولی پسته ( شیره خشک )
پسیل پسته دارای دشمنان طبیعی متعددی مانند زنبور پسیلافاگوس، بالتوری، سن های شکاری، کنه های شکاری و انواع کفشدوزک ها است که در بعضی شرایط می توانند جمعیت آن را در طبیعت تا حدودی کنترل نمایند.
کارت های زرد برای مبارزه با پسیل معمولی پسته ( شیره خشک )
کارت زرد باغات پسته از جنس پلی اتیلن و پی وی سی است. اندازه کارت 10×20 سانتی متر و قطر آن 5/0 تا 1 میلی متر و به وزن حدود 15 گرم است. سطح کارت با چسب مخصوص که از مواد پولی بوتن ها همراه واکس مخصوص و یا اس تی پی و یا مواد دیگری که حالت چسبندگی خود را 10 تا 15 روز حفظ نمایند، آغشته می گردد. در هر هکتار 100 تا 400 عدد کارت به کار می رود که بایستی جهت شکار حشره کامل قبل از تخم ریزی نصب گردند. محل نصب کارت های زرد در سمت بیرونی تاج درخت و به ارتفاع نصف تاج در جهت های مختلف است. دو نوبت کارت گذاری در سال کافی است، یکی در دهه دوم فروردین که در این نوبت زنجره پسته را نیز کنترل می کند و دیگری در نیمه دوم تیر ماه است.
مبارزه شیمیائی با پسیل معمولی پسته ( شیره خشک )
جهت مبارزه شیمیایی با پسیل پسته اغلب حشره کش های زیر در مرحله پوره سنین مختلف آفت توصیه می گردد.
- کنسالت 5/0 لیتر در هزار
- آکتارا 300 گرم در هزار
- انویدور 300 سی سی در هزار
- کالیپسو 300 سی سی در هزار ( فقط یک نوبت و در اواخر فصل تابستان توصیه می گردد)
- موسپیلان (استامی پراید) 250 تا 350 گرم در هزار
- دارتون (زولون+ تفلوبنزورون) 5/2 لیتر در هزار
- مونتو 5/0 تا 6/0 لیتر در هزار
- کونفیدور 400 سی سی در هزار
- مایع شوینده 2 تا 5/3 در هزار (در بعضی شرایط)
استفاده از عملیات زراعی برای مبارزه با پسیل معمولی پسته ( شیره خشک )
شخم زمستانه، کوددهی، اصلاح بافت خاک، آبیاری و تغذیه مناسب، رعایت فاصله کشت و تراکم، هرس و مبارزه با علف های هرز
توصیه ها و نکات مهم در مبارزه با پسیل پسته
باغداران عزیز حتماً توجه داشته باشند که اغلب سموم ذکر شده صرفاً روی پوره های سنین مختلف پسیل بویژه پوره های سنین پایین ( پوره های پسیل سنین 1 تا 3 که به رنگ زرد قابل روئیت می باشند ) موثرتر بوده و بر روی سایر مراحل رشد حشره کامل و تخم آفت تاثیر کمتری دارند. لذا سمپاشی هایی که در مراحل غیر حساس صورت پذیرد، اثر کمتری در کنترل پسیل دارد. لذا باعث می شود باغداران فکر کنند که سموم بی تاثیر بوده اند. بدین ترتیب متوجه می شویم که اگرچه همه سموم و مواد فوق الذکر برای کنترل پسیل پسته ثبت شده ومفید هستند اما شرایط موجود باغ، زمان و میزان جمعیت آفت و سموم بکار رفته در سمپاشی های قبلی در انتخاب حشره کش مناسب موثر می باشد. لازم به توضیح است که هر یک از سموم فوق الذکر دارای خصوصیات مشخصی هستند که کارشناسان گیاهپزشکی استفاده از آنها را با توجه به تاریخ استفاده و شرایط باغ تعیین می نمایند. برای کسب موفقیت بهتر در مبارزه با آفت، دقت در محلول پاشی کلیه برگ ها اهمیت دارد. همچنین رعایت اصول کلی استفاده از سموم کشاورزی مانند سمپاشی در زمان خنک، کنترل و تنظیم صحیح دستگاه های سمپاش، رعایت دوز مصرفی سم نیز اهمیت بسزایی دارد.