کاشت خربزه و ارقام مختلف خربزه
خربزه با نام علمی کوکومیس ملون گیاهی یکساله و از خانوادۀ کدوئیان است و جزء گیاهان نیمه مقاوم به شوری به حساب می آید. خربزه یکی از مهم ترین گیاهان باغبانی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان است و در مناطقی که تهدید شوری آغاز شده است یا قبلاً وجود داشته است، کاشته می شود. آستانۀ تحمل به شوری ارقام مختلف خربزه با هم تفاوت دارد و در منابع نیز عدد مشخصی برای آن ذکر نشده است. آستانۀ تحمل به شوری گیاه گرمک در روش آبیاری قطره ای 2/3 دسی زیمنس بر متر اعلام شده است. آستانۀ تحمل به شوری طالبی و گرمک 1/4 و هندوانه 1/3 دسی زیمنس گزارش شده است.
طالبی و هندوانه جزء گیاهان نیمه حساس به شوری طبقه بندی شده اند. با اینکه خربزه گیاهی نیمه مقاوم به شوری است، اما شوری ممکن است باعث بروز خسارات متعددی مانند جلوگیری از رشد، اختلال متابولیکی و کاهش عملکرد کمی و کیفی این محصول شود. خربزه از مهم ترین محصولات کشاورزی در مناطق گرم استوایی و نیمه استوایی به شمار می آید و به طور گسترده ای در کشورهای معتدل نیز کشت می شود.
بیش از 30 رقم خربزۀ شناخته شده در مناطق مختلف کشور مانند خراسان، فارس، اصفهان، سمنان، آذربایجان و... کاشت می شود که برخی از آنها بیش ترین سطح زیرکشت را در منطقۀ خود، در مقایسه با سایر ارقام محلی، دارند. برای مثال، ارقام خاقانی و خاتونی با بیش ترین سطح زیرکشت در استان خراسان بزرگ، قابلیت نگهداری ندارند و به محض رسیدن باید برداشت و به بازار مصرف عرضه شوند. از طرف دیگر، این ارقام به علت نداشتن قابلیت حمل و بزرگی اندازه، برای صادرات مناسب نیستند که همین امر از بازارپسندی آنها در خارج کشور کاسته است.
علاوه بر ارقام نام برده، به تازگی ارقامی مانند تاشکندی و قصری نیز در خراسان کشت می شوند که آنها نیز همین ویژگی ها را دارند. در بین ارقام رایج خربزه در کشور، تنها گرگاب اصفهان، سوسکی علمداری، زرد ایوانکی و زرد جلال گرمسار ماندگاری بالا دارند و تقریبا 10 رقم از ارقام مرسوم در کشور نیز دارای ماندگاری متوسط هستند. اندازۀ همۀ ارقام شناخته شدۀ مرسوم تقریباً بزرگ است و در شرایطی که کیفیت مناسب نیز داشته باشند، حدود 3 تا 8 کیلوگرم است که این وزن نیز در بازارهای خارج کشور بازارپسندی خوبی ندارد. وقتی خربزه ای خاصیت ماندگاری و حمل نداشته باشد، به افزایش تلفات خربزه از تولید تا مصرف منجر می شود. در چنین شرایطی، هر کیلو تلفات خربزه به معنی تلفات آبی معادل 300 تا 400 لیتر است.
از میان ارقام خربزه، می توان به خربزۀ مه ولاتی اشاره کرد که علاوه بر سازگاری با آب های شور و لب شور، دارای ماندگاری بالا، وزن و اندازه و قابلیت حمل مناسب در مناطق قابل کشت است و از تولیدی با کمیت و کیفیت مطلوب برخوردارست.
خصوصیاتی از قبیل رنگ، شکل، اندازه، متوسط وزن، قابلیت ماندگاری و مناطق کشت ارقام رایج خربزۀ کشور در جدول زیر ارائه شده است.
مشخصاتتان را وارد کنید 