آفات و بیماری های گل محمدی
یکی از عوامل مهم و اثر گذار در کاهش عملکرد گل و همچنین کیفیت محصولات جانبی گل محمدی آفات و بیماری ها می باشند.
آفات گل محمدی
از مهمترین آفات گل محمدی، می توان آفات زیر را نام برد:
جوانه خوار سبز گل محمدی - جوانه خوار قرمز گل محمدی - شب پره برگخوار گل محمدی - مینوزهای گل محمدی - سوسک سرشاخه خوار گل محمدی - آفات مکنده گل محمدی - شته های گل محمدی - زنجرک های گل محمدی - تریپس های گل محمدی - سفید بالک های گل محمدی - کنه دونقطه ای گل محمدی - کنه قرمز گل محمدی
بیماری های گل محمدی
از مهمترین بیماری های گل محمدی، می توان بیماری های زیر را نام برد:
بیماری سفیدک حقیقی گل محمدی - بیماری سوختگی غنچه و جوانه های گل محمدی - بیماری پوسیدگی خشک طوقه گل محمدی - بیماری لکه سیاه گل محمدی
آفت شته گل محمدی
شته های گل محمدی حشراتی گلابی شکل با بدن نرم هستند که عموما کمتر از 0/63 سانتیمتر طول دارند رنگ بدن آنها از سبز ارغوانی و روشن قرمز تا قهوه ای می باشد و در زمستان روی ساقه های گل محمدی زمستان گذرانی می کنند. در فصل بهار و یا هر مرحله رشدی از گیاه که جوانه ها و اندام های گل محمدی در حال رشد می باشد، حشره مولد بعد بیرون آمدن از تخم به طور زنده زایی تولید مثل می کند. این نوزادان که حشره ماده می باشند خود به خود و بدون حشره نر در چند نسل هزاران شته دیگر پدید می آورند.
این حشرات به رنگ سبز روشن و گاهی قهوه ای روشن در بخش های نرم جوانه ها، لایه زیرین برگ ها، نوک ساقه های نرم گل دهنده، در روی دمگل ها و در نهایت روی غنچه ها به صورت توده ای و جمعیت بالا ظاهر شده و با مکیدن شیره گیاهی موجب خسارت های قابل توجهی می شوند.
شته ناقل برخی بیماری های ویروسی در گیاهان هستند و با طغیان جمعیت در برخی سال ها موجب خسارت ۳۰ درصدی محصول می گردند. عوامل طبیعی شامل، باد، باران دمای پایین و حشرات مفیدی مثل کفشدوزک ها بال توری های سبز و مگس های سیریفید و .... در کنترل جمعیت شته ها بسیار مهم هستند. نکته قابل توجه در کنترل این آفت بکارگیری روش های تلفیقی مثل رهاسازی کفشدوزک ها، مصرف عصاره های تند گیاهی (فلفل)، آب گازدار، دور کنندهای طبیعی ( عصاره آنغوزه ) و روغن های گیاهی بسیار مؤثر و کاربردی است.
از آنجایی که محصول نهایی در گلستان ها به صورت ارگانیک و یا سالم تولید می شود، در زمان گلدهی در گلستان ها از روش های شیمیایی جهت کنترل این آفت و سایر آفات بیماری ها باید بطور جدی خودداری نمود. ولی در مراحل دیگر رشدی در صورت مشاهده جمعیت بالا و آستانه زیان اقتصادی از حشره کش های سیستمیک مثل کنفیدور با دوز بسیار پایین (۰/۵ در هزار ) استفاده کرد که در این صورت محصول تولیدی و یا فراوری شده ارگانیک محسوب نمی گردد.
استفاده از روغنهای گیاهی که کاملاً غیر شیمیایی بوده و دوره کارنس بسیار پایین ( حتی در حد صفر ) دارند این مشکل را حل می نماید. در هنگام محلول پاشی این روغن ها باید دقت نمود تا زیر برگ نیز آغشته شود زیرا تماس مستقیم روغن با بدن موجب خفگی یا متوقف شدن فعالیت شته می شود.
آفت شپشک رز گل محمدی
این حشره دارای بدنی به قطر 0/21 سانتی متر به شکل گرد تا تخم مرغی و به رنگ خاکستری تا سفید که با جمعیت بالا در گلستان ها موجب زوال و سرخشکیدگی ساقه ها می شود. ساقه های خشک شده باید هرس شده و از باغ دور شوند. برای حفظ دشمنان طبیعی از کاربرد حشره کش ها در این محصول باید خودداری کرد.
آفت سوسک های پلن خوار ( گل خوارها ) گل محمدی
این حشرات در زمان ظهور گل از غنچه ها و گل ها تغذیه می کنند و موجب خسارت و کاهش کیفیت گل می شوند. لارو این حشره زمستان را در مواد پوسیده ( تنه درختان، کود حیوانی ) سپری کرده و حشره بالغ در فصل بهار ظاهر می گردد. برای کنترل آن از تله های سطل آبی یا زرد رنگ ( حاوی آب خالی یا سموم حشره کش )، دور کننده های طبیعی مثل عصاره آنغوزه و کشت گیاهان تله میتوان استفاده کرد.
آفت کرم های برگ خوار گل محمدی
این حشرات در هر دوره از فصل رشد ظاهر شده و با تغذیه برگ ها و اندام های جوان موجب خسارت می شوند. حشرات کامل شامل انواع پروانه ها می باشند که زمستان را به صورت شفیره سپری کرده و در بهار به شکل لارو (کرم) به رنگ سبز خاکستری و.... ظاهر می گردند.
کنترل این آفت در گل محمدی نیز مانند شته ها می باشد به این تفاوت که دشمنان طبیعی آن ها پرندگان و دیگر موجودات زنده هستند.
آفت کرم غوزه گل محمدی
این آفت یکی از مهمترین عامل خسارت و کاهش کیفیت گل می باشد. زمستان گذرانی آن در زیر خاک و مواد پوسیده می باشد و لارو آن به صورت کرم سفید تا کرمی تیره رنگ با سرسیاه رنگ بعد از سوراخ نمودن غوزه گل وارد جام گل و کلاله آن شده و برای تکمیل سیکل زندگی خود از لایه های گلبرگ های باز نشده تغذیه می کند و موجب خسارت شدید و در نتیجه پوسیدگی و از بین رفتن کامل غنچه می گردد. برای کنترل و جلوگیری از خسارت آن می توان از روش های تلفیقی کنترل آفات که ذکر شد بهره برد.
بیماری گال طوقه گل محمدی
بیماری گال طوقه گل محمدی، یک بیماری باکتریایی است که گاه در بافت پارانشیمی با ازدیاد سریع یاخته ها در بافت مریستمی تشکیل برجستگی و غده های نرم و یا سخت کم و بیش در هم پیچیده آغاز می گردد. این برجستگی ها اغلب در سطح خاک یا درست در زیر خاک در قسمت پایین ساقه یا طوقه یافت می شوند. این گال ها ممکن است به فراوانی روی ریشه ها و کم تر روی ساقه ها و اندام هوایی دیده شوند. گال ها موجب ضعف ریشه ها و پژمردگی بوته ها می شوند. استفاده از نهال های سالم و عاری از باکتری ها و ویروس ضدعفونی زمان کاشت نهال و حذف و سوزاندن شاخه های آلوده و همچنین استفاده از ترکیب امولسیون آب - روغن حاوی زایلنول و متاکروزل در اوایل آلودگی به صورت مستقیم در کنترل این بیماری بسیار مؤثر است.
بیماری زنگ زرد رز گل محمدی
این بیماری ابتدا زیر برگ ها و سایر بخش های سبز گیاه به صورت جوش های پودری زرد نارنجی ظاهر شده و در اوایل خردادماه در بهار با وجود دما و رطوبت بالا گسترش یافته و در سطح برگ ها و ساقه های جوان تا کاسبرگ ها را آلوده می کند. این قارچ زمستان را در داخل شاخه های جوان سپری می کند. اسپورهای زنگ توسط باد در فضای باغ منتشر شده و حتی به باغ های اطراف منطقه نیز می رسد. زمستان های خیلی سرد و تابستان با دمای بالا از انتشار و توسعه این بیماری می کاهد. هرس بهاره و حذف برگ ها و ساقه های آلوده به کاهش زاد مایه ها و اسپورهای این بیماری کمک می کند. عدم استفاده از کودهای نیتروژنه و محلول پاشی های کودهای پتاسیم بالا و گوگردی، ایجاد تهویه و نور کافی کمک بسیار بزرگی در محدود کردن انتشار و گسترش این بیماری می کند.
از شیر ترش به میزان ۱ لیتر در ۷ لیتر آب، محلوله ای تامپونی در کنترل غیر شیمیایی این بیماری می توان بهره برد. در صورت بروز اپیدمی و فراگیری کل باغ در گلستان ها از قارچ کش های تیلت با دوز ۲۰۰ الی ۲۵۰ سی سی و فولیکور با دوز ۴۰۰ الى ۵۰۰ سی سی در مراحل غیر از گل دهی استفاده می شود. به منظور القا مقاومت در مقابل این قارچ می توان از محلول فسفیت پتاسیم استفاده نمود.
محلول پاشی با غلظت ۲ در هزار و محلول پاشی ۵ در هزار بردو فیکس به فاصله یک هفته موجب کنترل این بیماری شده و نیاز به سم پاشی را مرتفع می سازد.
بیماری سفیدک های رز گل محمدی
این بیماری شامل هر دو جنس سطحی و داخلی در گل محمدی می باشد. برگ ها به دلیل ابتلا به این بیماری شفافیت و شادابی خود را از دست داده و به رنگ ارغوانی قرمز و در نهایت قهوه ای تبدیل می شوند و در شرایط بروز رطوبت بالا غنچه ها قبل از شکفتن گل و یا پس از باز شدن مورد حمله این قارچ قرار گرفته و جام گل نیز از پوشش سفید قارچی نمایان می شود.
در آلودگی های شدید غنچه گل باز نمی شود و یا بعد از شکفتن سریعاً می ریزد و گلبرگ های گل نیز گسترده نشده و به رنگ بنفش و قهوه ای پررنگ تبدیل می شود.
راه کنترل این بیماری شبیه به زنگ زرد می باشد و مضاف بر آن از پودر خاکستر چوب نیز برای کنترل غیر شیمیایی این بیماری می توان بهره برد.
بیماری سرخشکیدگی رز گل محمدی
جوش های تیره براق در ردیف های موازی در روی ساقه ها در اواخر فصل رشد که موجب ایجاد شانکر و در نهایت خشک شدن سرشاخه ها می شوند. در برخی از موارد خشکیدگی در محل اتصال به سطح خاک همراه با گال طوقه مشاهده می گردد. حذف سرشاخه های آلوده، ضدعفونی ابزار هرس استفاده از ترکیب رورال تی اس به میزان ۱-۱/۵ در هزار در زمان بجز گل دهی برای کنترل این بیماری پیشنهاد می گردد.