برای تولید ورمی کمپوست چه کرم خاکی انتخاب کنیم؟
به طور کلی گونه های مختلفی از کرم های خاکی یافت می شوند که بسته به موضوع کار و هدف گونه انتخابی متفاوت خواهد بود. این اهداف می تواند شامل موارد ذیل باشد:
1- افزایش حاصلخیزی و بهبود ساختمان خاک.
۲- افزایش محصول.
3-تولید مکمل غذایی جهت تغذیه دام، آبزیان و طیور.
بنابراین برای هر یک از این فعالیت ها گونه کرم خاکی مناسب آن فعالیت انتخاب خواهد شد.
مناسب ترین گونه و کرم خاکی برای تولید ورمی کمپوست گونه و کرم خاکی ایزینیا فتیدا (Eisenia foetida) بوده که به رنگ قهوه ای مایل به قرمز و کوچکتر از کرم های خاکی معمولی می باشد.
ایزینیا فتیدا مناسب ترین گونه کرم خاکی برای تولید ورمی کمپوست می باشد.
کرم خاکی دو جنسی یا هرمافرودیت است به این معنا که در بدن هر کرم خاکی اندام های جنسی نر و ماده هر دو وجود دارد و بنابراین دو جنس نر و ماده مجزا وجود ندارد و توسط حلقه جنسی نزدیک به حلقه دهانی بدن خود و پس از جفت گیری تخم و کوکون را تشکیل می دهند.
کوکون ها به رنگ زرد کهربایی و در داخل آن حدود ۱۱-۳ لارو وجود دارد. بنابراین افزایش تعداد کرم ها در هر نسل به صورت تصاعد نسبتاً هندسی خواهد بود. وزن هر کرم بالغ ۳ تا ۷ گرم و در هر کیلوگرم حدود ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ نخ کرم وجود دارد. یک نسل این کرم ( از تخم تا تخم ) در درجه حرارت ۲۵ درجه سانتی گراد حدود سه ماه بوده و عمر آنها بین ۱ تا ۳ سال متغیر می باشد.
به طور کلی شرایط زیستی کرم ها بر حسب گونه بسیار متفاوت بوده و شدت فعالیت آنها تحت تاثیر عوامل مختلف محیطی قرار می گیرد که اهم آنها به شرح زیر خلاصه می شود:
ترمیم بدن کرم و زنده ماندن کرم و تولید ورمی کمپوست
از خصوصیات مهم این کرم خاصیت ترمیم آن است؛ یعنی اگر بدن یک کرم به وسیله بیل یا نوک پرنده ای، بریده شود نمی میرد بلکه می تواند قسمت آسیب دیده خود را از ناحیه سر به سمت خلف بدن ترمیم کند.
تنفس مناسب برای فعالیت کرم و تولید ورمی کمپوست
کرم از هوای بین ذرات خاک تنفس می کند این تنفس از راه پوست انجام می گیرد، لذا ضرورت دارد پوست همیشه مرطوب باشد. اگر فضای خاک از آب آبیاری یا آب باران پر شود، کرم ها بدون هوا مانده و اجباراً برای تنفس به سطح خاک می آیند. کاهش رطوبت محیط زندگی کرم باعث خشک شدن پوشش بدن کرم می شود. در این صورت کرم قادر به تنفس نبوده و خفه خواهد شد.
تهویه مناسب برای فعالیت کرم و تولید ورمی کمپوست
کرم ها می توانند در اکسیژن کم زندگی کنند ولی نبود کامل اکسیژن سبب مرگ آنها می شود. در صورت خیس بودن بیش از حد محیط زندگی برای مدت طولانی به دلیل کاهش اکسیژن باکتری های مضر رشد کرده و تولید مواد سمی می کنند. بنابراین لازم است هر چند روز یک بار به وسیله چنگک سطح بستر را خراش داده تا هوا به داخل آن نفوذ کند.
دمای مناسب برای فعالیت کرم و تولید ورمی کمپوست
بهترین دما برای حداکثر رشد و فعالیت کودسازی کرم ها ۲۰ درجه سانتی گراد است. دمای کمتر از ۵ درجه و بالاتر از ۴۰ درجه باعث مرگ آنها می شود.
رطوبت مناسب برای فعالیت کرم و تولید ورمی کمپوست
میزان رطوبت بستر باید حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد باشد. رطوبت بالاتر و پایین تر از این میزان فعالیت کرم ها را کاهش می دهد. بستر کرم باید خیس باشد اما از آب اشباع نشود یا به عبارتی لجن نشود. در زمان بارندگی نباید اجازه داده شود آب باران به داخل بستر نفوذ کند زیرا ممکن است باعث غرق شدن و خفگی کرم ها شود.
ایجاد سایه بان روی بستر کرم ها علاوه بر این که می تواند درجه حرارت را ۵ تا ۱۰ درجه کاهش دهد، مانع ریزش باران در زمستان شده و از خشک شدن بستر در اثر تابش مستقیم نور خورشید و گرمای هوای تابستان جلوگیری کند.
نور مناسب برای فعالیت کرم و تولید ورمی کمپوست
کرم ها نور گریزند همین خصوصیت باعث می شود که هیچ گاه کرم ها از بستر تولید ورمی کمپوست خارج نشوند مشاهده می شود با زیر و رو کردن سطح بستر برای هوادهی و تهویه، به محض قرار گرفتن کرم در معرض تابش نور به سرعت خود را به داخل توده کمپوست مخفی می کند.
تغذیه مناسب برای فعالیت کرم و تولید ورمی کمپوست
بستر تغذیه کرم ها شامل مواد نیمه پوسیده مانند کود گاوی، کود اسبی، کاه و کلش غلات، برگ های خزان شده، خرده چوب، مقوا و کاغذ و برخی ضایعات و بقایای گیاهی می باشد. در داخل این بستر می توان مقداری مواد تازه مانند ضایعات سبزیجات و میوه جات، مواد آلی و قابل تجزیه زباله های خانگی، پسماندهای برخی کارخانجات صنایع غذایی مانند کارخانجات تولید آب میوه، کمپوت، زیتون، رب و ... و حتى لجن فاضلاب ( به جز فاضلاب صنعتی ) را اضافه نمود. البته باید این نکته را در نظر گرفت که حدود ۸۵ درصد این مواد بستره ای را کود دامی نیمه پوسیده تشکیل خواهد داد. به طور کلی باید عنوان کرد بقایای آلی غنی از نیتروژن به جز کود مرغی که برای کرم سمی می باشد برای بستر لازم و ضروری است.
کود اسب و گوساله از جمله بهترین مواد غذایی برای تغذیه کرم ها هستند.
مشخصاتتان را وارد کنید 