پیوند هندوانه و استفاده از نشاء پیوندی در تولید هندوانه
اهمیت ترکیب پایه و پیوندک در نشاء پیوندی هندوانه
معمولاً در اثر پیوند در هندوانه، بیماری های ناشی از فوزاریوم و ویروس لکه نکروزه کنترل می شود. یکی از عوامل بازدارنده رشد و نمو هندوانه، بیماری های مختلف قارچی به ویژه پژمردگی فوزاریومی است که رعایت تناوب کاشت را الزامی ساخته و کشاورزان را وادار به جستجو برای یافتن زمین های بکر و دست نخورده می کند. اما به علت محدود بودن زمین های زراعی در اکثر نقاط دنیا، بهترین روش غلبه بر مشکلات حاصل از بیماری ها، به کارگیری روش های غیرمخرب ( عدم استفاده از سموم شیمیایی ) است. در راستای رسیدن به چنین هدفی در برخی از کشورها، طراحی و اجرای برنامه هایی دقیق در جهت اصلاح و معرفی پایه های مقاوم به بیماری های مختلف برای هندوانه مورد توجه قرار گرفته و موفقیت هایی نیز حاصل شده است.
پیوند هندوانه روی پایه های مختلف علاوه بر کنترل بیماری ها، رشد رویشی را بهبود بخشیده و باعث افزایش سطح برگ گیاه می شود، در تولید نشاء پیوندی هندوانه از پایه های مختلفی استفاده می شود.
هندوانه پیوندی در ایران
در تولید هندوانه پیوندی در ایران، در دسترس بودن بذر پایه حایز اهمیت است. با توجه به اینکه پایه های مورد استفاده از نظر قدرت و سرعت رشد تفاوت های زیادی با هم دارند و نیز روش های پیوند برای هر پایه ممکن است مشکلات خاص خود را داشته باشد، لذا انتخاب پایه و روش مناسب اهمیت بسیار زیادی دارد. در اکثر موارد کاهش عملکرد محصول در اثر کشت متوالی ( بدون تناوب ) ، ناشی از شیوع و گسترش بیماری های خاکزاد و نماتدها است به طوری که گاهی سهم عوامل بیماریزا در کاهش محصول سبزیها به 68 درصد می رسد.
ضدعفونی خاک با مواد شیمیایی مانند متیل بروماید بسیار موثر خواهد بود، اما به دلیل ممنوع شدن مصرف این گروه از سموم، ضرورت یافتن جایگزینی مناسب برای مدیریت بیماری ها در کشت کدوئیان احساس می شود و یکی از بهترین جایگزین ها، استفاده از گیاهان پیوندی تشخیص داده شده است.
اولین اسناد در مورد پیوند در سبزیجات، در کتابی مربوط به قرن پنجم میلادی در چین به ثبت رسیده است.
فواید پیوند در سبزیجات
از فواید پیوند در سبزیجات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- مقاومت به بیماری ها به ویژه بیماری های خاکزی ( پژمردگی فوزاریومی، باکتریایی و ورتیسیلیومی ) و حذف سموم خطرناکی نظیر متیل بروماید یا متام سدیم در ضدعفونی خاک.
2- مقاومت به نماتدهای ریشه گرهی.
3 - القاء مقاومت در برابر کنه قرمز تار عنکبوتی از کدوقلیانی به پیوندکهای جنس کدو.
4- برخی پایه ها قادرند مقاومت به برخی ویروس ها را به پیوندک منتقل کنند.
5- استفاده از سیستم ریشه قوی، مقاومت به سرما و گرما و نیز افزایش جذب مواد غذایی
6- تنظیم رشد پیوندک.
7-کاهش مصرف آب ( به ویژه در خصوص پایه کدو برای هندوانه، زیرا نیاز آبی کدو به نسبت پایین تر از نیاز آبی هندوانه است).
8- افزایش اندازه میوه، عملکرد، زودرسی و کیفیت میوه.
در برخی کشورهای آسیایی نظیر کره جنوبی بیش از 80 درصد کدوئیان به صورت پیوندی تولید می شوند. در جنوب شرقی ایالات متحده استفاده از پایه های کدوی مقاوم به بیماری منجر به تولید دو برابر در هندوانه شده است. پیوند بین جنسی در بسیاری از سبزیجات میوه ای نظیر خیار روی کدوتنبل یا هندوانه روی کدوگرزی مرسوم است. پیوند بین گونه ای معمولاً در بادمجان نیز انجام می شود . پیوند تجاری هندوانه روی پایه کدو در سال 1936 به انجام رسید. پیوند در سبزیجات جهت کنترل بیماری های خاکزی از سال 1920 آغاز شد و در حال حاضر یک تکنیک مرسوم در آسیا و قسمتی از اروپا و خاورمیانه است. گزارش شده است که pH ، طعم، قند، رنگ، میزان کاروتنوئیدها و بافت میوه در سبزیجات تحت تأثیر روش پیوند و نوع پایه به کار رفته قرار می گیرد. گزارش هایی نیز مبنی بر کاهش کیفیت میوه در استفاده از پیوند در سبزیجات وجود دارد. تفاوت های موجود در نتایج این گزارش ها ممکن است ناشی از شرایط محیطی مختلف، نوع پایه مورد استفاده و برهم کنش پایه و پیوندک باشد.
در استفاده از پایه برای هندوانه بایستی از گیاهانی از خانواده کدوئیان استفاده کرد که مقاوم به بیماری های مورد نظر باشند، با پیوندک سازگار باشند، قدرت رشد خوبی داشته باشند و همچنین در کیفیت میوه تأثیرگذار نباشند. در پیوند هندوانه معمولاً از پایه های هندوانه، کدو حلوایی، کدو تنبل، کدو شینتوزا ( دورگ کدو حلوایی و کدو تنبل ) و کدو قلیانی استفاده می شود. اخیراً پایه ای به نام فرو که همانند شینتوزا دورگ کدو حلوایی و کدو تنبل است و پایه ای به نام پلوپس که نوعی کدوقلیانی است کاربرد زیادی به عنوان پایه در محصولات خانواده کدوئیان داشته است.
مشخصاتتان را وارد کنید 