برداشت پنبه و زمان و تاریخ برداشت پنبه
برداشت محصول پنبه زمانی آغاز می شود که بیش از 60 درصد قوزه ها شکفته شده باشند و معمولاً در 3 - 2 چین عمل برداشت ادامه می یابد.
مناسب ترین زمان برداشت پنبه
مناسب ترین زمان برداشت، هنگامی است که برگها به زردی گرائیده، غوزه ها رسیده و الیاف رطوبت خود را از دست داده باشند. تعجیل در برداشت، نارس چیدن وش، شکسته شدن شاخه ها و بوته موجب افت کمی و کیفی محصول می گردد. در برداشت دستی، کارگران الیاف رسیده را با نوک انگشتان خود از داخل قوزه های باز شده خارج و بداخل سبد یا پارچه ای که به کمر خود بسته اند، می ریزند و هر کارگر بسته به مهارت و تجربه روزانه 50 - 100 کیلو وش برداشت می کند. اصولاً پنبه برداشت شده با دست در مقایسه با برداشت ماشینی تمیزتر و یکنواخت تراست. وجود آشغال و مواد خارجی در وش در هنگام برداشت سبب کاهش کیل و رقم بندی الیاف پنبه می گردد، به همین خاطر کیل پنبه در حالت برداشت دستی ، معمولاً 1-2 درصد بیشتر از برداشت ماشینی است.
استفاده از برگریز در پنبه
برگریزها دسته ای از مواد شیمیایی هستند که با تاثیر بر روی دمبرگ و برگ پنبه، موجب خشک شدن و ریزش برگ می شوند. معمولاً این مواد زمانی در مزرعه مورد استفاده قرار می گیرند که حداقل 45-60 درصد مزرعه شکوفا شده باشد. کاربرد برگریز ها در سیستم های زراعی با برداشت مکانیزه بسیار ضروری است، اما علاوه بر آن حتی در مزارعی که برداشت دستی انجام می شوند نیز کاربرد برگریزها مزایای فراوانی دارد:
1- بازشدن قوزه ها تسریع میشود.
2- پوسیدگی قوزه های پایین دست بوته کاهش می یابد.
3- با کاهش انبوهی مزرعه و ریختن برگ ها، رسیدن وش و کیفیت الیاف بهبود می یابد.
4- با از بین رفتن اندام های سبزینه ای گیاه در اثر کاربرد برگریز، از جمعیت آفات آخر فصل و همچنین خسارات آنها کاسته می شود.
مصرف بی موقع و نابهنگام برگ ریزها سبب توقف تکامل قوزه های نارس، دانه و الیاف پنبه و متعاقب آن کاهش عملکرد محصول خواهد شد. همچنین با لخت شدن مزرعه از برگ، احتمال ریزش وش ها در اثر وزش باد، طوفان و بارندگی افزایش می یابد. بنابراین نوع برگ ریز، مقدار و زمان کاربرد آن بسیار حائز اهمیت است.
عمده ترین برگریزهای مورد استفاده و مقدار توصیه شده در زراعت پنبه عبارتند از :
دف: این برگریز به صورت محلول در آب یا گازوئیل فرموله شده است و مقدار مصرف آن 3 لیتر در هکتار است. بهترین زمان کاربرد آن، زمانی است که حداقل 50-60 درصد قوزه ها باز شده باشند. پس از 10 روز، برگ ها شروع به ریزش می کنند.
دراپ: این برگریز به صورت پودر وتابل عرضه می شود. مقدار مصرف آن 400 – 300 گرم در هکتاراست. مخلوط برگ ریزهای دف و دراپ نیز نتایج رضایت بخشی را در پی داشته اند، در این حالت 2/5 لیتر دف + 200 گرم دراپ با همدیگر مخلوط و در سطح یک هکتار مورد مصرف قرار می گیرند.
فینیش: برگریز فینیش علاوه بر تنظیم رشد گیاه، سبب برگ ریزی و نیز تسریع در باز شدن قوزه های پنبه می گردد. این ماده ترکیبی از اتفون و سیکلانیلید میب اشد که به میزان 3 لیتر در هکتار و زمانی که 30 درصد قوزه ها باز شده اند قابل مصرف می باشد. قبل از کاربرد برگریز فینیش در مزارع پنبه باید از عدم وقوع بارندگی تا 72 ساعت پس از پاشش اطمینان حاصل شود. اثرات کاربرد این برگریز از روز هفتم خود را نشان می دهد و پس از 14 روز برگ ها کاملاً ریزش می کنند. استفاده از این برگریز علاوه بر تحریک و تسریع باز شدن قوزه های بد شکوفا یا ناشکوفا سبب کاهش جمعیت آفات مکنده آخر فصل (نظیر عسلک ) می شود. کاربرد این ماده هیچ گونه اثر سویی روی
خصوصیات تکنولوژی الیاف نداشته است.
تذکر: برگریزها مانند علف کش ها و سموم شیمیایی موادی سمی و خطرناک هستند لذا رعایت اصول ایمنی در هنگام سمپاشی آنها بسیار ضروری است. برای پاشش برگ ریزها در مزارع پنبه، از سمپاش های دستی، پشتی، تراکتوری و هوایی می توان استفاده کرد.
ماشین های برداشت پنبه
ماشین های برداشت پنبه به طور متوسط می توانند کار 200 کارگر را انجام دهند و بدین ترتیب در کاهش هزینه برداشت بسیار مؤثر هستند. یک مزرعه یک هکتاری پنبه با عملکرد 3 تن وش، حدود 60 روز توسط یک کارگر برداشت می شود اما ماشین برداشت حداکثر در 4 ساعت آنرا برداشت خواهدکرد.
ماشین های برداشت پنبه دو دسته اند: پنبه چین و قوزه چین
ماشین های پنبه چین فقط الیاف پنبه و ماشین های قوزه چین الیاف همراه با پوست قوزه را برداشت می کنند.
چگونگی تهیه زمین، تراکم بوته، اندازه بوته، مقدار علف های هرز، مصرف مواد برگریز، رسیدگی محصول، خسارت آفات و میزان رطوبت وش از فاکتورهایی هستند که در راندمان ماشین های برداشت مؤثر هستند. تراکم بوته سبب کوتاهی ساقه و نازکتر شدن آنها می شود و قوزه ها با فاصله بیشتری از زمین قرار می گیرند که این شرایط تا حدودی برای برداشت مکانیزه مناسبتر هستند. راندمان ماشین قوزه چینی 1400 کیلوگرم قوزه در ساعت است، اما کاربرد این ماشین ها در مقایسه با ماشین های پنبه چین کمتر است. پنبه چین ها 0/4 تا 0/5 هکتار را در ساعت برداشت می کنند.