کشت کلزا به روش جوی و پشته ای
روش کشت جوی و پشته ای کلزا در موارد زیر توصیه می شود:
1- در مزارعی که آبیاری بصورت سطحی انجام میشود روش کشت جوی و پشته مطلوبترین روش است. در این روش کشت کلزا بصورت جوی و پشته و با کارندههای خطیکار سه ردیفه یا چهار ردیفه غلات انجام میشود که توصیه میشود برای کشت کلزا با کارندههای سه ردیفه، ردیف وسط و با کارندههای چهار ردیفه، دو ردیف وسط بسته شوند، در نتیجه بر روی هر پشته دو خط کشت با فاصله حدود 15 سانتی متر کشت میشود. فاصله مرکز تا مرکز پشتهها از یکدیگر حدود 60 سانتیمتر است.
2- در خاک های رسی و سنگین: از آنجائیکه در این روش بذور بر روی پشتهها قرار میگیرند و آب درون جویچهها جریان دارد، بنابراین احتمال تشکیل سله در سطح خاک وجود نداشته و بذور ریز کلزا براحتی جوانه زده و سبز میشوند. در این روش ارتفاع آب در داخل جوی حداقل 2 تا 3 سانتی متر زیر محل قرار گرفتن بذر است و آب از طریق انتشار به ناحیه بذر و سطح پشته می رسد. در نتیجه ساختمان خاک در سطح پشته حفظ شده، سله نمی بندد و تهویه آن مطلوب می باشد. از طرف دیگر چون پشتهها سریعتر از آب اضافی تخلیه می شوند زودتر نیز گرم می شوند. گرم شدن خاک در ناحیه قرار گیری بذر به جوانه زنی و سبز شدن سریعتر بذر کمک می کند. این نکته در فصل پاییز که هوا رو به سرد شدن است و بذور کلزا باید هر چه زودتر سبز شده و رشد کنند، اهمیت پیدا میکند.
3- با توجه به اینکه علفکش اختصاصی برای کنترل علف های هرز پهن برگ در زراعت کلزا وجود ندارد، در مزارعی که با سیستم جوی و پشته کشت شده باشند می توان از کولتیواتور با تیغههای پنجه غازی و یا ترکیب تیغههای پنجه غازی و چاقویی(شمشیری و سرنیزهای) برای کنترل علف های هرز داخل جوی و کناره پشتهها استفاده نمود و تراکم علف های هرز را در مزرعه کلزا کاهش داد. عملیات کولتیواتور زنی با توجه به شرایط اقلیمی باید در اواخر پاییز و بعد از سبز شدن علف های هرز پهن برگ انجام شود. این روش بخصوص در کنترل پهن برگ ها و بویژه گیاهان هم خانواده کلزا مانند خاکشیر میتواند موثر باشد، چرا که این گیاهان در پاییز همزمان با کلزا جوانه میزنند و در کشت جوی و پشتهای که بوتههای کلزا در سطح پشتهها قرار دارند با علف های هرزی مانند خاکشیر بخوبی رقابت کرده و علف های هرز را تضعیف کرده یا خفه می کنند و بنابراین بیشتر علف های هرز و بوتههای خاکشیر در داخل جویچهها که کلزایی در آنجا وجود ندارد ظاهر میشوند که با عملیات کولتیواتور زنی تا حدود زیادی قابل کنترل هستند.
تیغههای چاقویی برای کنترل علف های هرز
دو نوع از تیغههای چاقویی برای کنترل علف های هرز کلزا قابل استفاده است. تیغههای چاقویی شمشیری و سرنیزهای. نوع سرنیزهای دارای تیغههای تخت است اما تیغههای نوع شمشیری دارای انحناء بوده و تا عمق بیشتری در داخل خاک نفوذ میکنند. این تیغهها بصورت دوتایی داخل جویچه حرکت کرده، قسمتی از کناره پشتهها را برش داده و ساقهها و ریشههای علف های هرز داخل جویچه را قطع کرده و آن ها را از بین میبرند. فاروئر یا شیاربازکن تعبیه شده در پشت تیغههای چاقویی، جویچهها را دوباره شکل میدهد.
همانطور که اشاره گردید روش کشت جوی و پشته برای آبیاری نشتی طراحی شده و انجام می شود. با اینحال در مزارعی که دارای سیستم آبیاری بارانی هستند ولی آلودگی به علف های هرز پهن برگ نیز زیاد است کشت به روش جوی و پشته موثر خواهد در این حالت امکان کنترل مکانیکی علف های هرز و استفاده از کولتیواتور فراهم میشود.