برداشت باقلا
محصول باقلا را به دو صورت سبز و خشک می توان استفاده کرد:
باقلای سبز را پیش از زردشدن برگ ها و غلاف ها باید برداشت کرد، به طوری که دانه های داخل غلاف سبزی و تازگی خود را کاملاً حفظ کرده باشند.
برداشت دانه خشک موقعی است که اکثر غلاف ها از سبز به قهوه ای تغییر رنگ دهند و قاعده غلاف ها سیاه شده باشد و رطوبت در حدود 14 درصد باشد. خشکی و تنش گرما در زمان پرشدن دانه باعث چروکیدگی بذر و کاهش وزن صد دانه و ضخامت بذر می شود. تأخیر در برداشت باعث ریزش بذرها، جوانه زدن بذر، شل شدن و پارگی پوسته و بروز پوسیدگی ها و بیماری قارچی روی بذر به علت رطوبت بالا پس از برداشت و برداشت دیرهنگام می شود. همچنین تأخیر در برداشت (کاهش بیش ازحد رطوبت بذر) و رعایت نکردن اصول فنی در هنگام برداشت باعث آسیب دیدن پوست بذر و شکستن بذر می شود.
در زمان نگهداری بذر در انبار تهویه، رطوبت و دمای مناسب نقش مهمی در حفظ قوه نامیه و سلامت بذر دارند. افزایش دما و رطوبت تأثیر منفی بر قوه نامیه بذر می گذارند. همچنین رطوبت، دمای بالا و تهویه نامناسب باعث تیرگی پوسته بذر می شود.
تولید بذر باقلا
به سبب نقش مهم باقلا در کشاورزی پایدار و امنیت غذایی، باید برای افزایش مهم ترین نهاده تولید اهمیت ویژه ای قائل شد. مهم ترین نهاده در تولید هر محصولی بذر است. تولید و عرضه بذر استاندارد، کیفیت و کمیت تولید محصول را افزایش می دهد. خصوصیاتی همچون ژنتیک بذر، قوه نامیه، خلوص فیزیکی و ژنتیکی و سلامت بذر در تأیید بذر نقش مهمی دارند. سطح زیر کشت باقلا در کشور در سال زراعی 1394-95 معادل 17 هزار هکتار بود. با درنظرگرفتن میانگین90 تا ۱۱۰ کیلوگرم مصرف بذر در هکتار، سالانه به ۲,۵۵۰,۰۰۰ کیلوگرم بذر گواهی شده باقلا در کشور نیاز داریم. سطح قرارداد تولید بذر باقلا در کشور در سال 1395 تنها 5/ 15 هکتار و میزان بذر گواهی شده استحصالی از آن 08 / 30 تن بوده است. بنابراین بذر گواهی شده باقلا عملاً سهمی در مرتفع کردن نیاز بذری کشور نداشته است. ازاین رو، افزایش تولید و ارتقای کیفیت بذر گواهی شده باقلا از طریق انجام بازدیدهای مزرعه ای و آزمون های آزمایشگاهی می تواند نقش مهمی در بهبود جایگاه بذر گواهی شده این محصول داشته باشد.
نکات اساسی تولید بذر باقلا
نوع رقم و درصد دگرگرده افشانی آن رقم
در تولید بذر مهم ترین مسئله آگاهی از میزان دگرگرده افشانی و نحوه کنترل دگرگرده افشانی گیاه در دست تکثیر است. میزان دگرگشنی در باقلا بسته به رقم، شرایط محیط و جمعیت حشرات گرده افشان متفاوت است و دامنه آن بین ۴ تا ۸۴ درصد گزارش شده است. بیولوژی گل در باقلا به نحوی است که حد واسط بین خودگرده افشان و دگرگرده افشان اجباری است. ساختار گل با حشرات گرده افشان مطابقت دارد.
اندازه مزرعه تکثیر بذر و رعایت فاصله ایزولاسیون
دستیابی به بذری با خلوص بالا و کنترل دگرگرده افشانی در باقلا به وسیله رعایت فاصله ایزولاسیون و استفاده از قفس های ایزولاسیون امکان پذیر است. با توجه به سنگین بودن دانه گرده، باد نقشی در دگرگرده افشانی ندارد. بنابراین کنترل دگرگرده افشانی با استفاده از گیاهان جاذب حشرات و حشره کش ها نیز تا حد زیادی به کنترل دگرگرده افشانی کمک می کند. برای افزایش خلوص و کاهش دگرگشنی پلات های تکثیر، بذر با گونه های مختلف نظیر کلزا و خلر به عنوان جذب کننده حشرات گرده افشان محصور می شود. همچنین استفاده از حشره کش هایی نظیر کونفیدور در سه مرحله اوایل گل دهی، زمان 50 درصد گل دهی و 80 درصد گل دهی برای حصول اطمینان بیش تر توصیه می شود.
فاصله ایزولاسیون
وجود فاصله 60 متری، درصد دگرگرده افشانی را تا 3 درصد کاهش می دهد.
وجود فاصله 90 تا 184 متری، درصد دگرگرده افشانی را تا 2/ 1 درصد کاهش می دهد.
نگهداری بذر باقلا در انبار
رطوبت بذر باقلا در زمان انبارداری باید 12 درصد باشد. بذر باقلا را باید در شرایط مناسب از لحاظ تهویه، رطوبت و دما در انبار نگهداری کرد. بدیهی است با کاهش دما و رطوبت می توان
مدت زمان نگهداری بذر در انبار را افزایش داد. با افزایش رطوبت و دمای انبار رنگ بذرها تغییر می کند و تیره می شود. پس از گذشت 9 ماه این تغییر رنگ مشهود است و از کیفیت بذر برای عرضه به بازار کاسته می شود.
کنترل آفات انباری باقلا
آفات انباری حبوبات بر کیفیت و کمیت محصول و بذر اثر سوء می گذارند. سوسک چهارنقطه ای حبوبات «بروخوس» نام دارد که حشره ای پلی فاژ (آفاتی که دارای تنوع میزبانی هستند.) است. لار آن از دانه های بقولات مختلف مانند لوبیا، نخود، ماش، عدس و باقلا تغذیه می کند و به نام آفات انباری حبوبات مشهور است. فعالیت حشرات ماده از مزرعه شروع می شود و تخم های خود را به صورت انفرادی، در زمان گل دهی روی غنچه گل بقولات قرار می دهد و آن ها را به وسیله ماده لزجی به سطح دانه ها می چسباند. این آفت به صورت مزرعه ای- انباری است و برای جلوگیری از انتقال این آفت به انبار و کاهش خسارت آن لازم است آفت در مزرعه کنترل شود. برای مبارزه با این آفت در مزرعه دو نوبت سم پاشی با دیازینون 600 گرم خالص در هکتار توصیه می شود که نوبت اول در اواسط گل دهی و زمان ظهور غلاف های اولیه، و نوبت دوم 10 روز بعد از سم پاشی اول است. شایان ذکر است اگر انبار سرد باشد یا این آفت در معرض دمای پایین قرار گیرد، می توان آن را به خوبی کنترل کرد؛ به طوری که اگر محصول آلوده به میزان 72 ساعت در معرض سرمای 18 درجه سانتیگراد زیر صفر قرار گیرد، باعث نابودی 100 درصد آن ها می شود. به منظور کنترل آفات انباری، ضدعفونی انبار با سم مالاتیون به نسبت ۲ گرم ماده خالص در هر مترمربع، ۱۵ روز قبل از انبار کردن بذر توصیه می شود. بعد از انبار بذر، در صورت مشاهده آفات انباری می توان از گاز متیل بروماید به میزان ۳۲ گرم در مترمکعب یا از فستوکسین و فسفید آلومینیم به میزان 3 تا 5 قرص 3 گرمی برای هر تن دانه استفاده کرد.
مشخصاتتان را وارد کنید 