گلرنگ و مراحل رشد گلرنگ و اکولوژی گلرنگ
رشد و نمو گلرنگ
بذرهای گلرنگ بسته به دما و رطوبت خاک طی یک تا سه هفته بعد از کشت سبز می شوند پس از این مرحله، رشد گیاه گلر نگ کند و بطئی است و گیاه گلر نگ وارد مرحله روزت می شود و انتهای ریشه به اعماق خاک نفوذ می کند. طول مرحلۀ روزت براساس شرایط اقلیمی، ژنوتیپ و تیپ رشد گیاه گلرنگ بسیار متغیر است.
در انتهای هر شاخه گلرنگ یک غوزۀ گل تشکیل می شود که با برگ های تغییر یافته ای به اسم براکته، پوشیده شده اند.
مرحله غنچه دهی، بسته به تراکم گیاهی واریته و رطوبت، حدود 14 – 21 روز طول می کشد. گل دهی گلرنگ از انتهای ساقه مرکزی شروع می شود و به طرف خارج گسترش می یابد. در هر غوزه ۳۰ - ۱۵ دانه یا بیشتر تشکیل می شود.
رسیدن دانه در حدود ۳۵ - ۳۰ روز بعد از گلدهی اتفاق می افتد و دو هفته یا بیشتر برای خشک شدن محصول به منظور برداشت زمان لازم است.
گلرنگ زمانی برای برداشت آماده است که بیشتر برگهایش قهوه ای شده و فقط به طور جزیی، رنگ سبز در براکته های غوزه های انتهایی مشاهده شود.
نیازهای اکولوژیکی گلرنگ
نور مناسب گلرنگ
گلرنگ گیاهی روز خنثی است ولی طول روز کوتاه می تواند مرحله روزت را طولانی کند. درجه حرارت به اندازه طول روز اهمیت دارد برای شروع گلدهی گلرنگ به ۱۴ ساعت روز نیاز دارد گیاهچه گلرنگ به درجه حرارت های پایین مقاوم است.
رطوبت مناسب گلرنگ
گلرنگ در مراحل اولیه رشد یعنی زمانی که گیاه خیلی گوشتی و آبدار است به رطوبت کافی نیاز دارد. بعد از ۶۰ - ۵۰ روز رشد انتهای بوته خاتمه می یابد ولی شاخه ها تا مدتی به رشد خود ادامه می دهند سپس برگها ضخیم و خاردار می شوند و به این ترتیب، تعرق را تنظیم می کنند بنابراین مصرف آب در مراحل بعدی رشد کمتر می شود. به دلیل این ویژگی علی رغم کمبود رطوبت، گیاه گلرنگ به طور کامل از بین نمی رود و حتی در سبک ترین نوع خاک ها و شرایط خشکی بسیار شدید نیز محصول تولید می کند. گلرنگ فقط در مراحل اولیه رشد، تحمل خوبی در مقابل رطوبت نسبی زیاد هوا نشان می دهد طی مرحله گرده افشانی واکنش گلرنگ به رطوبت نسبی هوا همانند واکنش به درجه حرارت است یعنی که با افزایش رطوبت نسبی هوا در دورۀ گرده افشانی، درصد گلهای بارور شده کاهش می یابد. زیاد بودن رطوبت نسبی هوا آثار منفی درجه حرارت زیاد بر تشکیل دانه را تشدید می کند. بسته به بافت خاک در صورتی که عمق سفره آب زیرزمینی ۹۰ - ۶۰ سانتی متر باشد و خاک شور نباشد گلرنگ می تواند از رطوبتی که به سطح می آید استفاده کند.
دمای مناسب گلرنگ
حداقل دما برای جوانه زنی گلرنگ ۵ درجه سانتیگراد و بهترین دما برای رشد گیاهچه ها ۲۰ - ۱۵ درجه سانتی گراد است. حرارت مطلوب برای رشد گلرنگ ۲۵ - ۲۰ درجه و دمای مناسب برای گلدهی ۳۲ - ۲۴ درجه سانتی گراد است. درجه حرارت های بیشتر، به کاهش وزن دانه و روغن آن منجر می شود و بر ترکیب روغن تأثیر می گذارد. دما و رطوبت زیاد عملکرد دانه را به شدت کاهش می دهد. بهترین دمای بستر خاک برای جوانه زنی سریع حدود ۱۳ - ۸ درجه سانتی گراد است. در صورت فراهم بودن رطوبت کافی در خاک، گلرنگ از درجه حرارت زیاد تابستان آسیب نخواهد دید. در چنین شرایطی گیاه می تواند در دورۀ گلدهی تا دمای ۴۳ درجه سانتی گراد را بدون آثار منفی محسوس تحمل کند. به همین دلیل گلرنگ را گیاهی مقاوم به گرما دانسته اند. حرارت زیاد همراه با تنش خشکی آسیب دیدگی گیاه را تشدید می کند، در حالی که وجود رطوبت کافی در خاک آثار گرمای شدید را تعدیل می کند. به طور کلی گیاهچه های گلرنگ در دمای کم در مقایسه با دیگر دانه های روغنی تحمل بیشتری دارند و در زمان گلدهی نیز مقاومت زیادی به دمای زیاد دارند و تا ۴۰ درجه سانتیگراد را تحمل می کنند.
خاک مناسب گلرنگ
گلرنگ در انواع زیادی از خاک ها از سبک تا سنگین کشت می شود. با وجود این، در خاک های با عمق متوسط تا زیاد به شرط زهکشی خوب و قابلیت نگهداری رطوبت به خوبی به عمل می آید. گلرنگ در خاک های عمیق و حاصلخیز با زهکشی خوب و واکنش خنثی با موفقیت بسیار در استرالیا کشت می شود. خاک هایی که بافت متوسط دارند، برای کشت آبی و خاک های سیاه با بافت سنگین برای دیم مناسب ترند. خاک های اسیدی امکان آلودگی به پوسیدگی فوزاریومی ریشه را افزایش می دهند. گلرنگ در خاک های ماندابی رشد مناسبی ندارد بنابراین از کشت گلرنگ در زمین های پست باید خودداری کرد. زیرا خاک های ماندابی گیاه گلرنگ را مستعد پوسیدگی و پژمردگی می کند. گیاه گلرنگ به شوری مقاوم است و در مقایسه با دیگر گیاهان زراعی محصول رضایت بخشی تولید می کند. با وجود این ارقام موجود گلرنگ از سطوح متوسط شوری تاثیر منفی می گیرند و در نتیجه عملکرد و مقدار روغن کاهش می یابد. به طور کلی خاک های لومی شنی زهکشی شده عمیق و حاصلخیز بیشترین عملکرد را تولید می کنند. در خاک های رسی، سله بستن ممکن است جوانه زنی و تعداد گیاهچه ها را کاهش دهد. مقدار بذر مصرفی باید در این خاک ها، بیش از حد معمول باشد.
مشخصاتتان را وارد کنید 