برداشت گلرنگ و زمان و تاریخ برداشت گلرنگ
برداشت دانه گلرنگ
زمان دقیق برداشت گلرنگ به نوع رقم و عوامل محیطی مانند مقدار رطوبت نسبی و دمای هوا بستگی دارد. گلرنگ را می توان به آسانی با کمباین غلات برداشت کرد و فقط به تغییرات مختصری در اندازه ها و فواصل کوبنده و ضد کوبنده و الک های کمباین نیاز است.
برداشت مستقیم گلرنگ
بهترین سرعت کمباین در هنگام برداشت گلرنگ حدود ۵/۸ - ۵/۳ کیلومتر در ساعت است. سرعت زیاد کمباین سبب به جلو راندن بوته ها و نیز خم شدن بوته ها از محل برخورد انگشتی ها و تیغه به ساقه می شود. به این ترتیب ساقه ها از محل برش به جلو رانده شده و به دنبال آن خوابیدن بوته ها بر روی هم سبب خسارت می شود. برای به حداقل رساندن خسارت ناشی از برداشت مکانیزه گلرنگ، باید تنظیم های لازم در سرعت استوانه چرخ دنده ها و همچنین لرزاننده به دقت انجام گیرد زیرا ترک و شکستگی دانه موجب از بین رفتن قوه نامیه و کاهش کیفیت روغن می شود. ترک داشتن بذر حتی اگر خسارت جزیی باشد، سبب کاهش درصد جوانه زنی می شود. تنظیم نادرست کوبنده و ضدکوبنده هم عملکرد دانه روغن و کیفیت آن را کاهش می دهد و هم ممکن است موجب آسیب دیدگی کمباین شود، زیرا روغن دانه های شکسته شده گرد و خاک و دیگر ذرات را روی قطعات متحرک هدایت کننده به صورت پوشش اضافی جمع می کند و سبب مسدود شدن و شکستگی آنها می شود. غیر از خسارت قابل روئیت در بذر خسارت پنهانی نسبت به جنین حتی زمانی که پوسته دانه شکسته به نظر نمی رسد وجود دارد.
در گلرنگ که دانه ها به آسانی از غوزه ها جدا می شوند در صورت برداشت به موقع، خسارت های سیلندر کوبنده ناچیز است. برای مثال اگر گلرنگ ۱۰ درصد رطوبت داشته باشد، یک سیلندر ۲۲ اینچی(۶۰ سانتی متری) با سرعت ۵۰۰ دور در دقیقه تنظیم می شود. در گلرنگ با تنظیم نادرست کمباین ممکن است تعدادی از غوزه ها بر اثر ضربه پره های خوراک دهنده کمباین دچار ریزش شوند. ناهماهنگی سرعت پروانه خوراک دهنده نسبت به سرعت حرکت کمباین و حالت های افقی و عمودی محور آن نسبت به تیغه اره از دیگر مواردی است که موجب خسارت می شود. این پروانه باید در سرعت صحیح و متناسب با سرعت کمباین و متناسب با تراکم نوع رقم تنظیم شود پروانه خوراک دهنده باید طوری باشد که فقط بوته ها را به جلو تیغه برش هدایت کند. قطعات کمباین به ویژه اطراف رادیاتور و مدخل هوا باید به طور مرتب تمیز شود زیرا سوراخ های آن توسط پرزهای موجود در غوزه های خشک شده بسته می شوند در این صورت ممکن است گرم شدن بیش از حد موتور به آتش سوزی منجر شود.
در زمان برداشت گلرنگ باید تلفات دانه، شامل شکستگی دانه ها و جدا نشدن دانه از غوزه ها به حداقل برسد. تلفات دانه به طور معمول ۴ - ۳ درصد است که از این مقدار حدود یک درصد در نتیجه برش و ۳ - ۲ درصد در حین عبور از درون کمباین، رخ می دهد. تلفات بالای ۱۲ - ۱۰ درصد قابل قبول نیست در زمان برداشت گلرنگ فشار باد پنکه هر لحظه باید کنترل شود تا تراکم روی غربالک ها نباشد و از عقب کمباین، ریزش دانه مشاهده نشود. از آنجا که در گلرنگ مشکلات ریزش و خوابیدگی وجود ندارد تاخیر در برداشت هیچ صدمه ای به عملکرد دانه و روغن گلرنگ وارد نمی کند ولی باید توجه کرد که اگر در زمان رسیدن هوا گرم و مرطوب باشد دانه ها در غوزه ها سبز می شوند در چنین شرایطی لکه های قهوه ای رنگی که بر روی دانه های باقیمانده پدید می آید سبب کاهش بازار پسندی دانه می شود. تاخیر در برداشت ممکن است سبب تلفات سنگین به دلیل حمله پرندگان شود.
بهترین زمان برداشت گلرنگ
بهترین روش برای تعیین آمادگی گیاه برای برداشت آزمون سهولت جدا شدن دانه از غوزه است برای این کار باید دستکش ضخیمی پوشید و غوزه ها را درون دست و با فشار مالش داد و خرد کرد در صورتی که دانه ها به سهولت و به طور کامل از غوزه ها جدا شوند گیاه آماده برداشت است. روش دیگر برای تعیین زمان برداشت بررسی رنگ برگ ها و غوزه های مزرعه است. مزرعه گلرنگ هنگامی آماده برداشت است که رنگ برگ ها و غوزه قهوه ای شده و سبزی فقط در دیررس ترین غوزه ها مشاهده شود.
رطوبت دانه ها در این مرحله حدود ۱۰ درصد است براساس آزمایش ها در هیچ یک از ارقام زراعی گلرنگ، دورۀ خواب پیش از برداشت وجود ندارد. در مناطقی که پرندگان زیادی زندگی می کنند تغذیه شدید آنها از دانه های رسیده و آماده برداشت، خسارت زیادی را به ویژه در ارقام بدون خار یا کم خار به عملکرد دانه وارد می کند از این رو در چنین مناطقی نباید در برداشت گیاه رسیده و آماده برداشت تاخیر کرد در سطوح کوچک می توان گیاه را با داس درو کرد و دانه را با خرمن کوب معمولی جدا کرد.
به طور معمول بیشترین مقدار روغن دانه و عدد یدی، ۲۸ روز پس از گلدهی به دست می آید. در آزمایشی در ایران با استفاده از ارقام بهاره و پاییزه و به منظور تعیین بهترین زمان برداشت دانه، مشخص شد که ۲۱ روز پس از پایان گلدهی یعنی هنگامی که رطوبت دانه به حداقل و روغن دانه به حداکثر برسد مناسب ترین زمان برداشت است. برداشت غیر مستقیم که به طور معمول با برداشت بوته ها حدود سه هفته بعد از ۹۰ درصد گلدهی با رطوبت بذری ۲۵ درصد صورت می گیرد در مناطق کشت ارقام زودرس توصیه می شود.
گلرنگ به طور معمول زودتر از گونه های مختلف علف های هرز می رسد و در زمان برداشت ماده سبز علف هرز سبب کاهش کیفیت محصول می شود و هزینه های تمیز کردن آن را افزایش می دهد وجود علف های هرز در میان گیاهان رسیده، که اغلب به دلیل آبیاری بیش از حد در مراحل پایانی رشد گیاه گلرنگ دیده م یشود برداشت با کمباین را مشکل می کند و در موارد شدیدتر به چشم پوشی از برداشت مزرعه منجر می شود در چنین مواردی نیز برداشت غیر مستقیم کارساز است.
برداشت گل گلرنگ
به تازگی برداشت گلچه های گلرنگ به عنوان منبع درآمد جدید توجه کشاورزان را جلب کرده است. در حال حاضر هند و چین از بزرگترین تولیدکنندگان گلچه گلرنگ هستند و به همین لحاظ تحقیقات گسترده ای برای یافتن ارقام جدید در این کشورها صورت گرفته است
ارقام هیبرید هندی جدید مانند Nari.nhi توانایی تولید حدود ۲۱۰ کیلوگرم گلچه در هکتار را دارند در حالی که ارقام قدیمی، عملکردی حدود ۶۵ - ۶۰ کیلوگرم داشتند. هم اکنون برداشت گل گلرنگ هم به صورت مکانیکی و هم به صورت دستی انجام می گیرد.
برداشت دستی گل گلرنگ
ارتفاع گیاه گلرنگ، تعداد شاخه های فرعی و تعداد دانه در غوزه از مهمترین عوامل مستقیم تولید گل در گیاه روغنی گلرنگ به شمار می روند به طور معمول عملکرد گل ارقام پر محصول بیشتر است. در آزمایشی در ایران بهترین زمان برداشت دستی گلچه های گلرنگ، سه روز پس شروع گلدهی و تکرار آن تا پایان گلدهی تعیین شد . همچنین نتیجه گیری شد که برداشت گلچه تاثیر منفی بر عملکرد دانه ندارد. برای حفظ رنگ و کیفیت رنگدانه ها در گلرنگ گلچه های برداشت شده باید در سایه خشک شوند. در آخرین بررسی ها که توسط دانشکده داروسازی دانشگاه تهران انجام گرفت نتیجه گرفته شد که رنگدانه های گلرنگ هیچ گونه خاصیت جهش زایی و سوء تغذیه ای ندارند.
انبارداری گلرنگ
انبار گلرنگ باید طوری طراحی و احداث شود که تنفس بذرها به کمترین حد برسد. تلفات قوه نامیه بذر انبار شده به سرعت تنفس بستگی دارد که می توان آن را با کاهش دما، رطوبت ابتدایی بذر و اکسیژن در دسترس محدود کرد. نوع ظرفی که برای نگهداری بذرها استفاده می شود بر قوه نامیه بذر تاثیر می گذارد. کیسه های ساخته شده از یک لایه پلاستیک و کاغذ یا پلی استرهای محکم از بسته های پلاستیکی یا کاغذی مناسب ترند. در انبار مناسب با حدود ۵ درصد رطوبت و ۱۲ - ۱۰ درجه سانتیگراد دمای ثابت، با تهویه مناسب قوه نامیه بذر گلرنگ سال های طولانی حفظ می شود. گاهی می توان با ضدعفونی بذرها با استفاده از مواد شیمیایی مانند هالوژن های کلروید سرعت فاسد شدن را کاهش داد. مهم ترین عامل در انبارداری طولانی مدت - صرف نظر از ظرف - استفاده از بذر سالم با رطوبت اولیه کم بهترین رطوبت بذر گلرنگ برای انبارداری حدود ۹/۵ درصد است به همین دلیل گاهی استفاده از خشک کن برای کاهش مقدار رطوبت بذر برداشت شده ضروری است. برای به حداقل رساندن خسارت نباید دمای خشک کن ها از ۵۸ درجه سانتی گراد بیشتر شود.
مشخصاتتان را وارد کنید 