آبیاری گلرنگ
مقدار آب مصرفی در گلرنگ به تاریخ کشت و مصرف کودها بستگی دارد. افزایش مقدار آب نمی تواند کاهش عملکرد ناشی از تاخیر در کشت را جبران کند. به طور معمول یک بار آبیاری سنگین قبل از کاشت توصیه می شود. آبیاری های بعد از استقرار تا شروع به ساقه رفتن را هنگامی انجام می دهند که ۷۰ - ۶۵ درصد رطوبت قابل استفاده از عمق ۳۰-۲۰ سانتی متری خاک های نیمه سبک تا نیمه سنگین مصرف شده باشد. آبیاری نشتی به کمک سیفون روشی مؤثر برای آبیاری گلرنگ است، اما در این روش در مقایسه با آبیاری بارانی خاک به طور کامل اشباع می شود. آبیاری بارانی این امکان را فراهم می کند که مقدار آب کمتر از اشباع خاک باشد. البته آبیاری بارانی پر هزینه است و امکان استفاده از آن در تمام مزارع فراهم نیست.
در آبیاری گلرنگ باید به موارد زیر توجه کرد:
- آبیاری قبل از کشت به طوری که پروفیل خاک اشباع شود و خاک به حد ظرفیت اشباع برسد؛
- زهکشی خوب سطح خاک؛
- کوتاه کردن زمان آبیاری به ویژه در روزهای خیلی گرم بهتر است آبیاری انجام نگیرد.
- آبیاری پیش از وقوع علائم تنش خشکی (خشکی برگ های پایینی) در گیاه گلرنگ؛
- کاهش دور آبیاری بر اساس رطوبت موجود در خاک؛
- کشت جوی و پشته ای؛
- خودداری از کشت گلرنگ در خاک های با زهکشی کم (رسی) به ویژه در مناطق گرم
گلرنگ با نزدیک شدن به دوران رسیدن با تخلیۀ رطوبتی بیشتری در فواصل دور آبیاری مواجه می شود فراوانی رطوبت خاک به ویژه در اواخر رشد دانه چنانچه با دمای زیاد همراه باشد سبب سبز ماندن برگ ها و توسعه بیماری های برگی از جمله زنگ و سفیدک سطحی می شود. در مرحله انتقال از رشد زایشی تا پایان دانه بندی آبیاری گلرنگ باید بر اساس تخلیه ۷۲ درصد آب قابل استفاده خاک تا عمق ۱۲۰ سانتی متری خاک انجام گیرد. مصرف آب اضافی در این مرحله تاثیر چندانی بر افزایش عملکرد ندارد. آبیاری بر اساس مصرف ۶۰ درصد رطوبت قابل استفاده خاک سبب مصرف ۲۷۰۰ متر مکعب آب بیشتر در هکتار می شود در حالی که این آب اضافی فقط افزایش ۱۰۰ کیلوگرمی عملکرد را به دنبال دارد که در مقابل آب مصرفی بسیار ناچیز است.
آبیاری بیش از حد در طول دوره رشد، به رشد رویشی زیاد و در نتیجه تأخیر در رسیدن و نارس شدن دانه ها در هنگام برداشت می انجامد. زمان آخرین آبیاری در گلرنگ بسیار مهم است به طوری که اگر زودتر از معمول انجام گیرد سبب دانه بندی نامناسب و پوک شدن دانه ها می شود. آبیاری مداوم و بیش از حد بعد از ۹۰ درصد گلدهی نیز ممکن است رشد علف هرز را افزایش دهد و در نتیجه برداشت با مشکل روبه رو شود. بارندگی های متوالی در طول دوره گلدهی بر گرده افشانی تاثیر منفی دارد و پس از گلدهی نیز به تولید دانه های بدرنگ و ریز و کاهش عملکرد منجر می شود. بارندگی مداوم یا رطوبت زیاد در مراحل انتهای رشد موجب جوانه زدن دانه ها در غوزه می شود. اگر نیاز آبی گلرنگ فقط توسط باران تامین شود کاهش عملکرد دانه را به دنبال دارد مگر اینکه رطوبت کافی پیش از کاشت در دسترس بذر باشد، به عبارتی اگر دو سوم کل رطوبت مورد نیاز از آب باران باشد و بارش بین مرحله روزت و گلدهی باشد، می توان به عملکرد اقتصادی امیدوار بود. اگر بارندگی زمستانه مطلوب باشد یا خاک مزرعه رطوبت کافی داشته باشد به طوری که ریشه گیاه بتواند رطوبت را جذب کند باید از آبیاری خودداری کرد بارندگی یا رطوبت بیش از حد در مراحل رشد گیاه بیماری های قارچی را افزایش می دهد. بر اساس بررسی های انجام گرفته در ایران به طور کلی آبیاری در مراحل کشت، جوانه زنی، رشد سریع ساقه، غنچه دهی، گلدهی (دو مرحله) و دانه بندی ضروری است (حدود هفت نوبت) و این تعداد بر اساس زمان کشت، نوع رقم، منطقه کشت، ساختمان خاک، کود مصرفی تا ده نوبت نیز افزایش می یابد.
کشت پاییزه و دیم گلرنگ در مناطقی با زمستان ملایم تا کمی سرد و تابستان خشک با حداقل ۳۵۰ - ۳۰۰ میلی متر باران سالانه و کشت بهاره و دیم گلرنگ در مناطقی با زمستان نیمه سرد تا سرد و تابستان خشک با بیش از ۴۰۰ میلی متر باران به شرط وجود خاک عمیق و نفوذ پذیر می تواند اقتصادی باشد. موفقیت کشت دیم پاییزه در نواحی مذکور به مقاومت رقم به سرما و آب ایستادگی در خاک در اوایل بهار بستگی دارد .در مناطقی با زمستان ملایم زراعت پاییزه گلرنگ به دلیل بیشتر بودن توانایی عملکرد دانه و همچنین تطابق بیشتر بارندگی های سالانه با فصل رشد گلرنگ و در نتیجه کاهش نیاز به آبیاری متداول تر است. حدود ۶۰۰ میلیمتر بارندگی به شرطی که حداکثر آن پیش از گلدهی باشد برای دستیابی به عملکرد اقتصادی مناسب است. در مناطقی که بادهای گرم و خشک وجود ندارد ۳۰۰ میلی متر بارندگی پیش از گلدهی همراه با رطوبت کافی خاک پیش از کاشت عملکردهای خوبی تولید خواهد کرد.
در مناطق خشک تر و بادخیز که به دلیل نبود بیماری مناسب کشت گلرنگ است ممکن است برای رسیدن به عملکرد زیاد به حدود ۱۰۰۰ -۸۰۰ میلی متر بارش نیاز باشد. کشت بهاره در زمین هایی که از اول پاییز آب حاصل از بارندگی در آنها ذخیره شده، بسیار رضایت بخش بوده است. در صورتی که جمع ذخیرۀ رطوبتی خاک و بارندگی در فصل رشد به حدود ۴۵۰ میلیمتر برسد عملکرد مطلوبی به دست می آید اگر بارندگی در طول دوره رشد مطلوب نباشد توانایی ذخیره رطوبت توسط خاک اهمیت زیادی در موفقیت دیم کاری گلرنگ دارد.
مشخصاتتان را وارد کنید 