کاشت آفتابگردان
تناوب زراعی آفتابگردان
آفتابگردان می تواند با غلات، لگوم ها، گیاهان علوفه ای، گیاهان روغنی و گیاهان پوششی در تناوب قرار گیرد. موقعیت آفتابگردان در تناوب زراعی مشابه ذرت است و معمولاً بعد از بقولات علوفه ای بعنوان اولین یا دومین محصول وجینی کاشته می شود، در صورت وجود و گسترش بیماری های ریشه ای نبایستی با گیاهانی مانند نخود، چغندر قند و سیب زمینی که بیماری های ریشه ای مشابه دارد در تناوب قرار گیرد.
آفتابگردان در مقابل گل جالیز و سفیدک دروغی حساس بوده و دوره تناوب در چنین شرایطی 6 تا 4 سال توصیه می شود اگر در مزرعه بیماری پوسیدگی طوقه آفتابگردان شایع باشد باید از کشت آفتابگردان به مدت 8 سال اجتناب نمود.
مثالهایی از تناوب در شرایط آبیاری بشرح زیر است
درمناطق پنبه کاری: (پنبه - حبوبات - پنبه - آفتابگردان - غلات )
در مناطق چغندر کاری: (چغندر قند - حبوبات - چغندر قند – آفتابگردان-غلات )
در مناطق بدون پنبه و چغندر قند: (غلات - آفتابگردان- غلات - حبوبات - غلات )
در مناطق گندم و پنبه کاری: (حبوبات – غلات - آفتابگردان - غلات - پنبه )
در مناطق گندم و چغندر کاری: (حبوبات - غلات - آفتابگردان - غلات - چغندر قند)
فاصله خطوط کاشت آفتابگردان
رسیدگی در تراکم های بالا زودتر از تراکم های پایین اتفاق می افتد. چون طبق در آنها کوچکتر بوده و زودتر خشک می شود. آفتابگردان به خوبی می تواند در فواصل ردیفی 30 – 100 سانتیمتر رشد نماید، ولی مطلوب ترین فاصله ردیفی بین 75- 50 سانتیمتر می باشد و فواصل پهن تر از 100 و باریکتر از 35 سانتیمتر عملکرد خوبی تولید نمی کنند. در تراکم های پایین تعداد دانه در طبق و وزن هر دانه افزایش یافته ولی درصد روغن کاهش می یابد. در حالیکه در تراکم های بالا تعداد دانه در طبق و وزن هر دانه کاهش یافته ولی درصد روغن افزایش می یابد
عمق کاشت آفتابگردان
عمق کاشت بذرهای آفتابگردان بین 8 تا 4 سانتی متر و فاصله بذرهای روی بوته ها نیز بین 25 تا 30 سانتی متر در روش کاشت مکانیزه است.
روش کاشت آفتابگردان
آفتابگردان به دو روش دستی و مکانیزه کاشته می شود. در روش دستی ،کشاورز ابتدا بذرها را روی زمین می پاشد و سپس با با ابزارهایی مانند گاو آهن دامی یا تراکتور زمین را خراش می دهد. در این روش انجام تنک امری ضروری بوده تا تراکم نسبی مطلوب بدست آید. اما در روش مکانیزه، از بذرکارهای پنومانیک البته با تعویض صفحات بذر ریز، که متناسب با اندازه بذرهای آفتابگردان و تراکم مورد نظر با توجه به فاصله بذرها روی خطوط کاشت است، استفاده می شود.
تاریخ کاشت آفتابگردان
حداقل حرارت لازم برای جوانه زدن بذر آفتابگردان حدود 8 تا 10 درجه سانتیگراد در خاک است. معمولاً این حرارت ها در خاک با رسیدن میانگین شبانه روزی حرارت هوا به 10 تا 15 درجه سانتیگراد تأمین می گردد. تاریخ کاشت در مناطق مختلف کشور بسته به اقلیم و شرایط آب و هوایی منطقه متغیر می باشد. بر اساس توصیه های مراکز تحقیقات کشاورزی کشور، در مناطق مرکزی گرم کشور که آفتابگردان بعنوان کشت دوم، مورد کشت قرار می گیرد، بلافاصله پس از برداشت غلات حداکثر تا 20 تیر ماه، بایستی مورد کشت قرار گیرد. در استان های گلستان و مازندران، کشت در اواخر زمستان نتایج مطلوبی دارد. و در مناطق سرد و معتدل کشور، از نیمه دوم فروردین تا 15 خرداد بهترین تاریخ کاشت توصیه شده می شود.
میزان بذر آفتابگردان
برای دستیابی به حداکثر محصول، گیاه باید بتواند از کلیه عوامل تولید مانند آب، مواد غذایی، نور و حداکثر بهره برداری را بکند. تعداد بوته در واحد سطح بستگی به ماهیت گیاه و محیط طبیعی آن دارد. تعداد گیاه در واحد سطح نمی تواند خیلی کم باشد، زیرا از ظرفیت تولید حداکثر بهره برداری نخواهد شد و اگر این تعداد خیلی زیاد باشد رقابت بین گیاهان باعث کاهش کارایی آنها می گردد. تراکم مطلوب، تراکمی است که در نتیجه آن رقابت های بین و درون بوته ای حداقل گشته و ترکیب متناسبی از عوامل محیطی، برای حصول حداکثر عملکرد ممکن با کیفیت مطلوب، تامین گردد و در عین حال فضای کافی برای انجام عملیات داشت وجود داشته باشد. یکی از عوامل موثر درریشه زایی آفتابگردان و حجم آن، مقدار بذر مصرفی یا تراکم بوته است. به این علت میزان بذر که عامل مهم تضمین کننده تراکم بوته است، باید چنان انتخاب شود که مقدار ضایعات بذر در هنگام استقرار را جبران کند. برقراری یک اشکوب گیاهی موثر آفتابگردان مستلزم آن است که هم در میزان بذر و هم در توزیع صحیح بوته در سطح مزرعه دقت شود
مقدار بذر در کشت های ردیفی 8 تا 6 کیلوگرم و در زراعت های دست پاش 10 تا 12 کیلوگرم در هکتار است. ارقام روغنی معمولاً در تراکم های گیاهی بالاتری نسبت به ارقام غیر روغنی کشت می شوند. زیرا در ارقام روغنی اندازه دانه در زمان برداشت از اهمیت کمتری برخوردار است. تراکم نهایی به کار رفته به نوع خاک و شرایط رطوبتی بستگی دارد. برای آفتابگردان روغنی تراکم های 50 - 40 هزار بوته در هکتار به کار می رود.
آفتابگردان قادر است در تراکم های پائین بوسیله اندازه طبق، تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه عملکرد را جبران نماید.
ارقام مورد استفاده آفتابگردان
از ارقام آفتابگردان مورد کشت در ایران می توان به : زاریا، مستر، لاکومکا، گابور، آرماویرسکی از ارقام آزاد گرده افشان و آلستار، هایسان 33 ، آذرگل، هایسان 25 از ارقام هیبرید اشاره کرد.
آبیاری آفتابگردان
حضور آب کافی در هنگام کاشت آفتابگردان و به دنبال آن یک آبیاری سطحی در زمان غنچه دهی آفتابگردان یا هنگام پر شدن دانه باعث رسیدن یک عملکرد متوسط می شود. آبیاری های تکمیلی در طی رشد رویشی آفتابگردان می تواند عملکرد بالایی تا حدود 4تا 5/3 تن را به دنبال داشته باشد. بیشتر نیاز آفتابگردان به آب در زمان گل دهی و پر شدن دانه است و چنانچه در موقع گل کردن آبیاری لازم به موقع انجام نگیرد، دانه پوک خواهند شد. آفتابگردان را در مناطق گرم هر 8 روز یکبار و در مناطق معتدله سرد هر 10 روز یکبار و در مناطق سردسیر با فاصله های بیشتر آبیاری می کنند.
مشخصاتتان را وارد کنید 