کوددهی و تغذیه مرکبات
درختان مرکبات مانند سایر درختان در طبیعت علاوه بر گاز کربنیک اکسیژن و هیدروژن به 15 عنصر غذائی دیگر احتیاج دارند. نیاز درخت مرکبات به عناصر مذکور از نظر مقدار و اندازه متفاوت می باشد چنانچه نیاز به ازت، فسفر، پتاس، منیزیم، کلسیم در مقایسه با سایر عناصر موردنیاز حتی به چند صد برابر می رسد ولی این اختلاف کمّی است نه کیفی و مقدار آنها رابطه ای با مقدار برداشت محصول نخواهد داشت زیرا هر یک از این عناصر از نظر وظایفی که دارند نمی توانند جای یکدیگر را بگیرند.
بنابراین مقدار تولید محصول بستگی کامل بوجود همه عناصر لازمه رشد و نسبتهای معین بین آنها دارد. عامل محدود کننده رشد درخت از نظر تغذیه، آن عنصر غذائی می باشد که در خاک در حداقل قرار دارد، به عبارت دیگر رشد گیاه همیشه از ماده غذائی موجود در خاک که اقلیت قرار گرفته تبعیت می کند.
کمبود مواد غذائی و طریق تشخیص آنها
وقتی یک یا چند ماده غذائی در خاک کمیاب می شود درخت به کمبود مواد غذائی دچار می گردد. بنابراین آثار کمبودهای مواد غذائی بصورت علائمی مانند زرد شدن برگها، کم شدن باردهی، کوچک ماندن میوه ها و یا خشکیدن سرشاخه ها ظاهر می شود.
جهت آگاهی بیشتر باغداران بایستی تذکر داد که درختان مرکبات به دو طریق به کمبودهای مواد غذایی مبتلا می شوند:
1- کمبود مطلق
2- کمبود مشروط
در حالت کمبود مطلق، ماده غذائی که علامت کمبود آن در گیاه پیدا می شود اصولاً در خاک وجود ندارد و یا به مقدار بسیار کم و غیرکافی موجود است، در این حالت معمولاً با وارد کردن ترکیب قابل جذبی از آن ماده غذائی، کمبود و علائم کمبود برطرف شده رشد و تولید محصول عادی می شود.
در حالت کمبود مشروط، ماده یا مواد غذائی در خاک به مقدار کافی وجود دارد ولی شرایطی در خاک موجود است که مانع از جذب آنها به وسیله درخت می گردد، در این حالت چنانچه ترکیبات قابل جذب آن مواد به خاک افزوده شود نتیجه رضایت بخش نخواهد داد مگر اینکه ترکیبات مذکور به مقدار خیلی زیاد داده شود، که آن خود مشکلات دیگری مانند بهم زدن تناسب عناصر غذائی را در خاک بوجود خواهد آورد. بنابراین بهترین راه عملی برای برطرف نمودن کمبود مشروط پاشیدن محلولی از ترکیبات مناسب آن ماده و یا مواد غذائی روی اعضای هوائی درخت مخصوصاً برگها می باشد. در اینجا بایستی توضیح داد که تغذیه درختان از طریق محلول پاشی مستلزم شرایط زیر خواهد بود:
1- غلظت محلول مورد مصرف بایستی به اندازه ای باشد که موثر واقع شود چون غلظت کم تاثیر مطلوب نمی دهد و غلظت زیاد سبب سوختگی اندامهای گیاه مخصوصاً برگها می شود.
2- تقریباً از ترکیبات شیمیایی همه نوع مواد غذائی برای محلول پاشی می توان استفاده نمود، و این ترکیبات می توانند معدنی یا آلی باشند به استثناء فسفر که می توان از ترکیبات فسفر آلی استفاده کرد. غلظت متناسب برای عناصر اصلی بین یک دهم تا یک درصد و برای عناصر فرعی 1 تا 4 درصد می باشد و در مورد مصرف اوره برای برطرف کردن کمبود ازت غلظت محلول نبایستی از 2 درصد تجاوز نماید.
در مجموعه کامل آموزش مرکبات بطور دقیقتر و کاملتر، کوددهی و تغذیه درختان مرکبات و باغات مرکبات توضیح داده شده است. در این مجموعه آموزشی علاوه بر کوددهی و تغذیه درختان مرکبات و باغات مرکبات، به توضیح و آموزش کامل سایر مباحث مربوط به درختان و باغات مرکبات مانند مشخصات عمومی مرکبات، ارقام مرکبات، آماده سازی زمین و کاشت مرکبات، آبیاری مرکبات، هرس مرکبات، آفات مرکبات، بیماری های مرکبات، مدیریت علف های هرز مرکبات، برداشت مرکبات، بعد از برداشت مرکبات بصورت فیلم آموزشی، متن آموزشی و عکس و تصویر توضیح و آموزش داده شده است.