مراحل و روش های پرورش قزل آلا در استخرهای آب کشاورزی
انتخاب استخر برای پرورش قزل آلا در استخرهای آب کشاورزی
بعضی از استخرهای ذخیره آب کشاورزی برای پرورش ماهی قزل آلا مناسب است. این استخرها زمانی مناسب هستند که در طول یک دوره پرورش (حدود 6 ماه ) شرایط پرورش قزل آلا را داشته باشند. معمولاً در نیمه دوم سال که هوا سرد می شود بیشتر استخرهای ذخیره آب کشاورزی برای پرورش قزل آلا قابل استفاده هستند. مهمترین شرط این است که دمای آب استخر در این مدت بین 18-12 درجه سانتیگراد باشد. به طور کلی در انتخاب استخر برای پرورش ماهی به نکات زیر باید توجه شود:
- می توان از استخر با مساحت های مختلف استفاه کرد.
- بهتر است عمق استخر 3-2 متر باشد.
- آب کافی در اختیار باشد.( بهتر است از 5 لیتر در ثانیه کمتر نباشد )
- کیفیت آب مزرعه برای پرورش مناسب باشد.
- بهتر است استخر سیمانی یا سنگی باشد.
- بین محل استخر و مظهر چشمه، قنات یا چاه در حدود 50-30متر فاصله باشد، چون که این فاصله باعث تهویه آب قبل از ورود به استخر می شود.
- تعویض آب از کف استخر امکان پذیر باشد.
- خشک کردن کامل استخر به منظور شستشو امکان پذیر باشد.
آماده سازی استخر برای پرورش قزل آلا در استخرهای آب کشاورزی
- استخر باید به طور کامل لای روبی و تمیز شده و سپس با آهک ضد عفونی شود. برای این کار می توان برای هر متر مربع استخر، دو کیلو گرم آهک زنده را در مقداری آب حل کرد و سپس به دیواره ها و کف استخر پاشید.
- برای جلوگیری از خارج شدن ماهی از استخر و جلوگیری از ورود ماهیان هرز به داخل آن باید در محل ورودی و خروجی استخر توری گذاشته شود. اندازه چشمه های توری باید از اندازه بچه ماهی ها کوچکتر باشد. خروجی استخر باید طوری تنظیم شود که آب استخر از کف آن تخلیه شود. به علاوه همیشه در حدود 50 سانتیمتر آب در استخر باقی بماند.
- بهتر است آب ورودی از راه لوله های سوراخدار وارد استخر شود تا مقدار اکسیژن محلول بالا رود. به طور کلی به هر روشی که بتوان آب ورودی استخر را تهویه کرد خوب است.
- اگر یک حوضچه کوچک برای صید در پشت استخر و در محل خروج آب ساخته شود خیلی خوب است. چون در زمان صید همراه با خارج شدن آب استخر می توان ماهی ها را هم از استخر خارج کرد و در حوضچه صید جمع آوری کرد. این روش صید خیلی آسان و بهداشتی است.
حمل و نقل و رهاسازی بچه ماهی برای پرورش قزل آلا در استخرهای آب کشاورزی
مناسب ترین روش حمل و نقل بچه ماهی ها با استفاده از مخازن پلی اتیلن ویژه حمل ماهی است.
بوسیله این مخازن که حدود 300 لیتر ظرفیت دارد می توان در دمای حدود 15 درجه سانتیگراد30-25 کیلوگرم بچه ماهی با وزن 50-5 گرم را جابجا کرد. اگر تعداد بچه ماهی مورد نیاز بیشتر باشد به منظور کاهش هزینه باید از تانکرهای ویژه حمل ماهی که ظرفیت جابجایی حدود 400-300 کیلوگرم بچه ماهی را دارند استفاده کرد.
برای آرامش بچه ماهی ها باید مخزن به طور کامل پر از آب باشد و بهتر است حدود 1-5/0 درصد نمک به آن اضافه شود. هنگام رها کردن بچه ماهیها به استخر، تا جایی که امکان دارد آب همراه ماهی با آب استخر هم دما شود.
همچنین باید تا حدود 24 ساعت پس از رهاسازی بچه ماهی ها از تغذیه آنها خودداری شود. بچه ماهی ها باید یک اندازه و هم وزن باشند، اگر اینطور نباشد ماهی های درشت تر از رشد ماهی های کوچکتر جلوگیری می کنند و حتی ممکن است کوچکترها را طعمه خود کنند. برای جلوگیری از اختلاف رشد در طول دوره پرورش باید غذادهی درست انجام گیرد و به همه آنها غذای کافی برسد.
تراکم ماهی در استخر برای پرورش قزل آلا در استخرهای آب کشاورزی
تراکم یا تعداد ماهی ها در یک استخر پرورش به عوامل مختلفی بستگی دارد. ولی مهمترین آنها مقدار آب ورودی، مساحت استخر و دمای آب است. برای مثال دستورالعمل زیر را می توان برای یک استخر حدود 300 متر مربع با عمق 2 متر و با استفاده از آب چشمه یا قنات ( آب دائمی ) به کار برد:
تراکم ماهی در استخرهای کنار چاه های کشاورزی به میزان کار کرد موتور پمپ در شبانه روز، دمای آب چاه و مساحت استخر بستگی دارد. مشخص کردن تراکم ماهی در استخرهای کشاورزی حتمًا باید با نظر کارشناس شیلات منطقه باشد.
کنترل خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب استخر برای پرورش قزل آلا در استخرهای آب کشاورزی
حفظ کیفیت آب استخر در طول دوره پرورش ماهی قزل آلا اهمیت بسیار زیادی دارد. برای این منظور لازم است کارهای زیر انجام شود:
- رعایت اصول غذادهی و جلوگیری از هدر رفتن غذا در آب استخر
- تمیز نگهداشتن استخر برای جلوگیری از رشد جلبک ها و گیاهان
- کنترل روزانه درجه حرارت آب استخر برای اطلاع از وضعیت آنها.
- تهویه کامل و خوب آب استخر برای بالا بردن اکسیژن محلول و خارج کردن مواد و گازهای مضر موجود در آن.