پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان در استخر ذخیره آب کشاورزی
ماهی قزل آلای رنگین کمان یکی از معروفترین ماهیان سردابی جهان است. رشد و نمو و تکثیر این ماهی در آب های سرد انجام می شود. بالاترین حد وزن این ماهی 23/6 کیلوگرم گزارش شده است. پرورش این ماهی در جهان گسترش زیادی یافته و در وزن های 500-250 گرمی در بازار به فروش می رسد.
این ماهی شکارچی است و غذای طبیعی آن عمدتًا جانوران کوچک موجود در آب است. اگر نیازهای این ماهی فراهم شود تکثیر و پرورش آن در کارگاه ها به راحتی قابل انجام است.
شرایط محیطی لازم برای پرورش ماهی قزل آلا در استخرهای ذخیره آب کشاورزی
درجه حرارت آب برای پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان
دمای مناسب آب برای پرورش قزل آلا بین 18-12 درجه سانتیگراد است. البته بیشترین مقدار تغذیه و رشد این ماهی در دمای 15 درجه سانتیگراد انجام می گردد. در دمای 10 درجه سانتیگراد، سوخت و ساز بدن ماهی کم می شود، در نتیجه رشد آن هم کم خواهد شد. همچنین در دمای بالاتر از 18 درجه سانتیگراد به دلیل کم شدن اکسیژن محلول در آب، تغذیه ماهی کاهش یافته و رشد آن کم می شود. دمای بالای 20 درجه سانتیگراد مناسب نیست و ممکن است باعث مرگ ماهی شود.
اکسیژن محلول در آب برای پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان
ماهی قزل آلا نسبت به ماهی های پرورشی دیگر به اکسیژن بیشتری نیاز دارد. به همین دلیل ، پرورش آنها در آبهای سرد انجام می شود، چون آب سرد اکسیژن بیشتری دارد. گرم شدن و کثیف شدن زیاد آب مقدار اکسیژن محلول آن را کاهش می دهد. عوض کردن پی در پی آب و ریزش آب ورودی استخر بصورت فواره ای اکسیژن محلول آن را زیاد می کند.
اسیدیته آب برای پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان
بیشتر آب ها اسیدیته مناسبی برای پرورش ماهی دارند. در اثر فعالیت های زیستی ماهی و کثیف شدن زیاد آب، ممکن است آب حالت قلیائی پیدا کند. در نتیجه آب برای پرورش ماهی نامناسب می شود. عوض کردن به موقع آب باعث بالا نگهداشتن اکسیژن محلول آن و تمیز نگهداشتن استخر و حفظ اسیدیته مناسب آب استخر می شود.
کدر شدن آب در پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان
ماهی قزل آلا به آب تقریبًا شفاف و تمیز نیاز دارد. به طوری که بتوان تا عمق یک متری استخر را دید. کدر شدن کم آب مشکل زیادی را برای ماهی بوجود نمی آورد، ولی کدورت زیاد آب باعث کم شدن قدرت دید ماهی برای گرفتن غذا و کم شدن رشد ماهی می شود.
عوامل دیگر مهم در پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان
به طور کلی آبی که برای پرورش قزل آلا استفاده می شود، نباید آلوده باشد. برای این منظور آب قبل از ورود به استخر باید از گل آلود شدن، شستشوی ظروف، کثیف شدن توسط دام و یا ورود فاضلاب حفظ شود.
میزان سرمایه گذاری و توجیه اقتصادی پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان
برای پرورش ماهی امکانات اولیه یعنی آب، زمین و نیروی کار لازم است. در بعضی مزارع کشاورزی که استخر ذخیره آب دارند، به ساخت استخر نیازی نیستد بلکه می توان با هزینه ای کم آن را برای پرورش ماهی اصلاح و آماده کرد. در این مزرعه ها به سرمایه گذاری ثابت احتیاج نمی باشد و عمده هزینه های مصرفی شامل خرید بچه ماهی و خوراک است. در مزارعی که استخر ندارند باید برای ساختن استخر سرمایه گذاری اولیه بشود. میزان این سرمایه گذاری به شرایط منبع آبی و مزرعه بستگی دارد. مهمترین هزینه ها در مرحله پرورش به تهیه بچه ماهی و خوراک مربوط می شود.
معمولًا هزینه تمام شده برای یک کیلو قزل آلا حدود 70-60 درصد قیمت بازاری هر کیلو گرم آن است. هرچه مدیریت پرورش بهتر باشد هزینه های تمام شده کمتر می شود. همانطور که گفته شد در مزارع کشاورزی می توان از امکاناتی مانند آب، زمین و نیروی کار بدون صرف هزینه و یا با هزینه کم استفاده کرد. بنابراین پرورش ماهی در استخرهای کشاورزی کاملا اقتصادی و با صرفه
است.
اهمیت پرورش ماهی در استخرهای ذخیر آب کشاورزی
هرچند انجام این فعالیت در کشور ما سابقه کوتاهی دارد ولی بدلیل ارزش و اهمیت بالای آن گسترش زیادی پیدا کرده است. مهمترین فایده های بهره برداری از این طرح را می توان به شرح زیر خالصه کرد:
- دو نوع استفاده از آب یعنی هم برای پرورش ماهی و هم برای کشاورزی
- استفاده چند منظوره از امکانات مزرعه
- بوجود آوردن یک شغل جدید برای خانوار کشاورز
- تولید گوشت ماهی با هزینه کم
- بهبود تغذیه خانوار کشاورز و جامعه
- بوجود آوردن یک منبع درآمد جدید و تقویت کردن اقتصاد خانوار روستائی
- جلو گیری از مهاجرت روستاییان و تولید کننده ها به شهر
- تقویت زمین های کشاورزی به کمک کود محلول در آب که از طریق پرورش ماهی در استخر تولید می شود.
نکات مهم پرورش ماهی در استخر ذخیره آب کشاورزی
- پرورش قزل آلا در کنار مزارع کشاورزی یک فعالیت بسیار مهم و سودمند است.
- به طور کلی مهمترین فایده پرورش قزل آلا عبارت اند از: دو نوع استفاده از آب و امکانات ، بوجود آوردن شغل و درآمد جدید برای خانوار کشاورز، تولید گوشت با ارزش ماهی و بالا بردن فرهنگ مصرف آبزیان
- پرورش قزل آلا را می‌توان با استفاده از استخرهای ساخته شده و یا ساختن استخرهای ویژه انجام داد.
- قبل از انجام کار باید از شرایط منبع آبی و وضع محل اطلاع کافی داشت.
- در شروع کار باید مسائل مربوط به آماده سازی استخر رعایت شود. همچنین هنگام ساختن استخرهای ویژه پرورش، نکات فنی لازم رعایت شود.
- در طول دوره پرورش، حفظ کیفیت آب استخر و دقت در انجام دادن نکات بهداشتی بسیار مهم است.
- سفارش می شود از خوراک استاندارد تجارتی استفاده شود.
- با توجه به میزان تراکم و شرایط ماهی در استخر ، عوض کردن و تهویه آب به شکل درستی انجام شود.
- پس از اتمام دوره پرورش باید در صید کردن ماهی دقت شود و پس از صید، آنها را با آب سرد و تمیز شستشو داد.
- برای حفظ کیفیت ماهی‌های صید شده بهتر است برای انتقال و نگهداری ماهی‌ها از جعبه‌های مخصوص همراه با پودر یخ استفاده شود.
- بعد از صید تمام ماهی‌ها، بهتر است استخر کاملا خشک و تمیز شده و در صورت امکان با آب آهک ضدغفونی شود.
مشخصاتتان را وارد کنید 