غذای کرم ابریشم و تغذیه کرم ابریشم در سنین مختلف
برگ توت غذای منحصر به فرد برای تغذیه لاروهای کرم ابریشم در صنعت نوغانداری است. موفقیت تولید در بخش نوغانداری به کمیت و کیفیت برگ توت مورد استفاده در پرورش بستگی دارد. بنابراین انتخاب برگ توت مناسب در رشدونمو لاروهای کرم ابریشم یکی از مهمترین عوامل اثرگذار بر صنعت نوغانداری است. این اهمیت بیشتر آشکار می شود اگر بدانیم که بیش از 95 درصد تولید طبیعی ابریشم خام در دنیا و 100 درصد آن در ایران از پرورش کرم ابریشم توت به دست می آید. برگ توت مناسب برای پرورش کرم جوان باید دارای 80 درصد رطوبت، 27 درصد پروتئین، 11 درصد کربوهیدرات، مواد معدنی و ویتامین ها و همچنین به لحاظ خصوصیات فیزیکی همچون لطافت، ضخامت و غیره مناسب باشد.
ارزش غذایی برگ توت
برگ مورد استفاده برای لاروهای سنین جوانی کرم خصوصاً سن اول باید لطیف و غنی به لحاظ مقدار رطوبت، پروتئین، کربوهیدرات و مواد معدنی باشد. بنابراین برگ ارقام توت اصلاح شده که با رعایت روش های صحیح کاشت، داشت و برداشت تولید می شوند، مطلوب و مناسب است.
ارقام توت موجود در ایران متشکل از ارقام اصلاح شد ه پرمحصول خارجی است که تعداد 12 رقم آن که عمدتاً از سه گونه توت هستند، توسط شرکت سهامی پرورش کرم ابریشم ایران به کشور وارد شده است. این ارقام به همراه تعدادی کلون های بومی مناطق مختلف ایران در مرکز تحقیقات ابریشم کشور در قالب کلکسیون گیاه توت حفظ و نگهداری می شوند. امروزه یکی از روش های اصلی افزایش تولید در بخش صنعت نوغانداری افزایش راندمان کمی و کیفی توتستان ها و درختان توت است. برای سا ل ها، احداث توتستان جدید در قالب تولید و توزیع رایگان و نیمه رایگان نهال های اصلاح شده توت و یا سرشاخه های تهیه شده از توت های اصلاح شده از سوی شرکت سهامی پرورش کرم ابریشم ایران در گذشته و مرکز توسعه نوغانداری کشور امروزه، با هدف جایگزین کردن نهال های بومی کم بازده دنبال شده است. عموماً نهال ها و سرشاخه های توت تولیدی به صورت سالانه، در اواخر زمستان هر سال تا اواسط فروردین سال بعد در اختیار متقاضیان قرار داده می شوند. توزیع نهال ها و سرشاخه های توت عمدتاً براساس نتایج آزمایشات سازگاری و نیز آزمون های بررسی تأثیر استفاده از برگ ارقام مختلف توت بر راندمان صفات اقتصادی کرم ابریشم توصیه می شود.
تغذیه صحیح و به موقع از عوامل مهم در تأمین سلامتی و رشد کرم ابریشم است، از این رو باید تهیه برگ توت به میزان کافی و کیفیت لازم را مورد توجه قرار داد. هر جعبه تخم نوغان در تمام طول مدت پرورش به طور متوسط به 800 الی 1000 کیلوگرم برگ توت نیاز دارد. کرم ابریشم در هر یک از مراحل زندگی خود به روش تغذیه خاصی نیاز دارد. اندازه برگ ها در ابتدای پرورش باید بسیار کوچک و هم زمان با رشد لارو بزرگ تر شود جدول زیر اندازه برگ مصرفی در سنین مختلف کرم ابریشم را نشان می دهد.
مصرف عمده برگ در سنین چهار و پنج کرم بالغ است. در این مرحله نیاز به خرد کردن برگ ها نبوده و می توان از روزهای اول و دوم سن چهارم از شاخه های جوان برگ دار و از روز سوم سن چهارم به بعد از شاخه های کامل برگ دار استفاده کرد. برگ هایی که برای کرم جوان انتخاب می شود، باید شاداب، پرآب و سرشار از املاح و پروتئین باشد. برگ ها پس از چیده شدن بهتر است فوراً مصرف شود ولی در صورت نیاز به ذخیره سازی باید در جای خنک، تاریک و مرطوب ذخیره شود تا از تخمیر و ترشیدگی آن ها جلوگیری شود. از تغذیه کرم ها با برگ های خیس، باران خورده، شبنم دار، خاک آلود، پژمرده، خشبی و آلوده به سموم باید خودداری شود. بهترین زمان برداشت برگ توت صبح زود و عصر است، برداشت برگ در آفتاب شدید به دلیل خشکی برگ ها مناسب نیست. در تغذیه کرم بالغ باید توجه داشت که برگ ها به اندازه ی کافی و به صورت یکنواخت به همه ی کرم ها برسد، برای این منظور باید شاخه ها را به طور یک در میان و به صورت سر و ته در عرض بستر قرار داد.
معمولاً هر جعبه تخم نوغان بهاره در سن چهارم ٨٠ کیلوگرم و در سن پنجم ٦٠٠ کیلوگرم برگ خالص مصرف می کند.